2. Η ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΠΑΛΗ ΣΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΟΜΟΡΦΟΠΛΑΓΙΑΣ

                                    α. Η μάχη στο οροπέδιο της Ομορφοπλαγιάς

     Η επίθεση του 141ου Συντάγματος εναντίον του ανατολικού κέντρου αντίστασης του υποτομέα Ροδόπολης, σύμφωνα με τις Γερμανικές πηγές, ξεκίνησε στις 5:20πμ και συνέπεσε χρονικά με την έναρξη των επιχειρήσεων του 143ου συντάγματος. Πρώτος στόχος των καταδρομέων ήταν η κατάληψη των δύο φυλακίων (161,162) που βρίσκονταν στην κορυφογραμμή απέναντι από το διοικητήριο της 6ης Ορεινής Μεραρχίας. Τα φυλάκια υπερασπιζόταν ένας λόχος προφυλακής υπό τις διαταγές του υπ/γου Χρήστου Μαυρουδή, διοικητή του 2ου λόχου του II/91ου τάγματος.

       Όπως συνέβη και με το δυτικό άκρο αντίστασης, έτσι και εδώ στάθηκε αδύνατο για τις ελληνικές δυνάμεις του λόχου προφυλακής να κρατήσουν απροσπέλαστη τη γραμμή των φυλακίων, παρά το γεγονός ότι αγωνίστηκαν σκληρά μέχρι το τέλος εναντίων των κυμάτων των επιτιθεμένων καταδρομέων. Ιδιαίτερα άγρια υπήρξε η μάχη που δόθηκε στο φυλάκιο 162. Οι Γερμανοί καταδρομείς το περικύκλωσαν και έβαλαν απ' όλες τις πλευρές εναντίον των υπερασπιστών του. Σύμφωνα με τις ελληνικές πηγές, οι άντρες του φυλακίου αντιστάθηκαν μέχρι τις 12:00 και η μάχη τέλειωσε μόνο αφού σκοτώθηκε και ο τελευταίος. Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν  ο υπολοχαγός Μαυρουδής και δεκαεπτά στρατιώτες. Ο λόχος της προκάλυψης υπέστη σοβαρές απώλειες και σε άλλα σημεία της γραμμής άμυνας, και σύμφωνα με τους Γερμανούς καταστράφηκε ολοσχερώς. Ελάχιστοι Έλληνες στρατιώτες μπόρεσαν να διασωθούν υποχωρώντας προς τη γραμμή ανάσχεσης, αφού οι καταδρομείς σκότωσαν ή αιχμαλώτισαν τους περισσότερους.

     Καθώς ξεκινούσε η επίθεση εναντίον των ελληνικών φυλακίων, άλλοι Γερμανοί καταδρομείς λάμβαναν θέσεις στην κορυφογραμμή της Καλαμπάκας, πάνω ακριβώς από το Δεμίρ Καπού, όπου και έστησαν πολυβόλα και ελαφρά αντιαεροπορικά πυροβόλα. Ο λοχαγός von Starbak ήταν διοικητής του πυροβολικού. Η κατάληψη της κορυφογραμμής της Καλαμπάκας έδινε στους Γερμανούς τη δυνατότητα να κατοπτεύσουν το οροπέδιο της Ομορφοπλαγιάς που απλωνόταν από κάτω, καθώς και τη διαδρομή προς τα Άνω Πορόια. Έτσι ξεκίνησαν να παίρνουν συντεταγμένες του οροπεδίου για το πυροβολικό τους. Στις 5:30 με το πρώτο φως της μέρας ξεκίνησαν καταιγισμό πυρών κατά της ελληνικής γραμμής αμύνης.

        Με βάση το σχέδιο επίθεσης, στις 6:00, η γερμανική αεροπορία άρχισε να βομβαρδίζει και αυτή το οροπέδιο, ενώ τα πυρά από τα πυροβόλα και τα πολυβόλα συνεχίζονταν ακατάπαυστα. Για τα επόμενα λεπτά ένα σμήνος Me 87 στούκα έριξε τόνους βομβών πάνω στην Ομορφοπλαγιά. Ήταν τέτοια η σφοδρότητα του εναέριου βομβαρδισμού που οι Γερμανοί παρατηρητές σχημάτισαν την εντύπωση ότι οποιοδήποτε οχυρωματικό έργο είχαν οι Έλληνες στο οροπέδιο θα πρέπει να είχε καταστραφεί και οι περισσότεροι στρατιώτες να είχαν σκοτωθεί. Με το τέλος των αεροπορικών βομβαρδισμών στις 6:15, σίγησαν και τα πολυβόλα και τα ορεινά πυροβόλα τους. Σχεδόν αμέσως η ησυχία διακόπηκε από τους καταδρομείς και των τριών ταγμάτων του 141ου συντάγματος που άρχισαν να κατηφορίζουν σε μονή φάλαγγα από τη διάβαση Δεμίρ Καπού προς την Ομορφοπλαγιά ακολουθώντας ένα μονοπάτι που είχε καθαριστεί προηγουμένως από το χιόνι από το μηχανικό.

     Μέσα στο Δεμίρ Καπού οι καταδρομείς συνωστίζονταν σε ένα στενό πέρασμα το οποίο περικλειόταν από ορεινούς όγκους. Στο τέρμα του περάσματος βρισκόταν η αρχή του οροπεδίου όπου μπορούσαν πλέον να αναπτυχθούν μετωπικά, αφού το χιόνι είχε σχεδόν λιώσει και το έδαφος επί το πλείστον ήταν σχεδόν επίπεδο.Την προέλαση του γερμανικού συντάγματος κάλυπταν τα πυροβόλα και πολυβόλα πίσω τους στην Καλαμπάκα. Γιαυτό το λόγο οι καταδρομείς προχωρούσαν δίχως βασικά μέτρα προφύλαξης φέροντας μόνο τον ατομικό τους οπλισμό. Ο στρατηγός Schoerner υπέθετε ότι οι Έλληνας στρατιώτες που βρίσκονταν στο οροπέδιο θα είχαν εξουδετερωθεί από τον εναέριο και επίγειο βομβαρδισμό ή θα ήταν βαριά τραυματισμένοι. Επιπλέον, ίσως υπολόγιζε ότι η αντίσταση των Ελλήνων θα επικεντρωνόταν στα Κρούσια και όχι στο Μπέλες. Έτσι για τους Γερμανούς όποιοι Έλληνες είχαν διασωθεί από τους βομβαρδισμούς είτε θα οπισθοχωρούσαν άτακτα είτε θα παραδίδονταν μόλις έβλεπαν τους Γερμανούς.  

        Στις 6:20 η κεφαλή του 141ου συντάγματος, αποτελούμενη από καταδρομείς και των τριών ταγμάτων έφτασε στο μέσον περίπου του οροπεδίου. Τότε ξαφνικά ξέσπασε μια καταιγίδα πυρών από όλμους, πυροβόλα και πολυβόλα από τους Έλληνες στρατιώτες που ήταν οχυρωμένοι στην Ομορφοπλαγιά και γύρω από αυτή. Οι Γερμανοί καταδρομείς είχαν πέσει σε μια καλοστημένη ενέδρα, βρισκόμενοι σε ανοικτό πεδίο που παρείχε ελάχιστη προστασία από τα εχθρικά πυρά. Ο βομβαρδισμός που είχε προηγηθεί είχε αποδειχθεί αναποτελεσματικός αφού δεν μπόρεσε να εξουδετερώσει τους Έλληνες στρατιώτες στο οροπέδιο, ενώ προκάλεσε ελάχιστη ζημιά στα δύο πολυβολεία. Το χειρότερο όμως για τους Γερμανούς ήταν ότι ο ήλιος είχε πλέον ανατείλει και έτσι οι Έλληνες χειριστές των όλμων και των πολυβόλων μπορούσαν να διακρίνουν καθαρά τους στόχους τους. Τα πληρώματα των ελληνικών πυροβόλων στα μετόπισθεν δεν χρειάζονταν καν να σημαδεύουν, αφού γνώριζαν από πριν τις συντεταγμένες των σημείων του οροπεδίου από όπου θα προήλαυνε ο εχθρός. Μέσα σε λίγα ελάχιστα λεπτά, δεκάδες καταδρομείς έπεφταν νεκροί ή τραυματίες χτυπημένοι από τα πυρά των υπερασπιστών. Τη μερίδα του λέοντος σε αυτή την άνευ προηγουμένου απώλεια επίλεκτων γερμανικών δυνάμεων είχαν τα δύο πολυβολεία, Π.7 και Π.8, που λόγω της θέσης τους στο οροπέδιο είχαν άριστη εποπτεία του χώρου. Με τα διασταυρούμενα πυρά τους θέρισαν κυριολεκτικά όποιους καταδρομείς είχαν την ατυχία να βρεθούν στην πρώτη γραμμή απροστάτευτοι μπροστά από τις κάνες των πολυβόλων τους.

     Οι γερμανικές πηγές ισχυρίζονται ότι όταν ξεκίνησε αυτή η πρώτη επίθεση, οι καταδρομείς αγνοούσαν την ύπαρξή των δύο πολυβολείων και των διμοιριών όλμων. Αυτό δεν αποκλείεται γιατί οι δύο ελληνικές διμοιρίες όλμων βρίσκονταν σε ορύγματα σκαμμένα στα βράχια, στην ανατολική άκρη της Ομορφοπλαγιάς και δε διακρίνονταν εύκολα από τις θέσεις που κατείχαν οι Γερμανοί. Επιπλέον τα δύο πολυβολεία στο τέρμα του οροπεδίου, καλύπτονταν από το πυκνό δάσος των νότιων υπωρειών του Μπέλες ενώ είχαν και τη δική τους παραλλαγή, καθώς οι στέγες τους έφεραν συρμάτινα δίχτυα πάνω στα οποία είχαν ριχτεί χώματα και φύλλα.

       Ήταν πλέον φανερό ότι η τακτική της ολομέτωπης επίθεσης με μεγάλο αριθμό καταδρομέων στην Ομορφοπλαγιά είχε αποτύχει οδηγώντας στον αφανισμό δεκάδων Γερμανών στρατιωτών. Ο Schoerner, συνειδητοποιώντας ότι είχε υποτιμήσει την αποφασιστικότητα και ανδρεία των Ελλήνων, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μόνο μικρές ομάδες στρατιωτών, που θα ελίσσονταν γρήγορα στο οροπέδιο, θα ήταν σε θέση να αιφνιδιάσουν τους Έλληνες και να τους αναγκάσουν να οπισθοχωρήσουν. Για τον λόγο αυτό, έστειλε τον Ebeling στο Δεμίρ Καπού προκειμένου να οργανώσει μια αντεπίθεση με τους καταδρομείς που βρίσκονταν εκεί.

        Ενώ το σύνταγμα δεχόταν τα ελληνικά πυρά στην Ομορφοπλαγιά και στο Δεμίρ Καπού, ο     Schoerner διέταξε μια ομάδα 65 καταδρομέων του 3ου τάγματος να πραγματοποιήσε ι μια αιφνιδιαστική επίθεση και να καταλάβει επίκαιρες θέσεις στην αρχή της Ομορφοπλαγιάς ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα κάλυπτε την έλευση του υπόλοιπου συντάγματος στο οροπέδιο. Στη ομάδα περιλαμβάνονταν και σκαπανείς εφόδου που είχαν αναλάβει να ανοίξουν διόδους στα πρώτα συρματοπλέγματα που υπήρχαν εκεί. Όμως οι Έλληνες τους εντόπισαν σχεδόν αμέσως και άρχισαν να βάλουν εναντίον τους με όλμους και πολυβόλα. Πολλοί καταδρομείς έπεσαν κάτω θανάσιμα τραυματισμένοι ενώ οι επιζώντες καθηλώθηκαν και συνέχισαν να υφίστανται απώλειες.

          Από τις 7:00 το ελληνικό πυροβολικό από τις βόρειες υπώρειες των Κρουσσίων χτυπούσε το Δεμίρ Καπού ήδη για πάνω από μισή ώρα. Φαίνεται όμως ότι οι καταδρομείς καθώς οπισθοχωρούσαν, φανέρωσαν στους Έλληνες τον ακριβή χώρο συγκέντρωσής τους. Τα πυρά του πυροβολικού επικεντρώθηκαν στο συγκεκριμένο σημείο, και όταν τέλειωσε ο βομβαρδισμός, το Δεμίρ Καπού είχε σπαρθεί με νεκρούς και τραυματίες γερμανούς. Μεγάλο ρόλο σ' αυτήν την επιτυχία έπαιξε και η δράση της διμοιρίας όλμων που ήταν εγκατεστημένη στο Κετσίκ Καγιά (ύψωμα 1521) και διέθετε από εκεί εξαιρετική θέα προς το Δεμίρ Καπού και το πλήθος των στριμωγμένων καταδρομέων.  Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και ο διοικητής του 141ου συντάγματος , Αν/χης Ebeling ο οποίος κτυπήθηκε από θραύσμα στο κεφάλι και αντικαταστάθηκε από τον διοικητή του 3ου τάγματος  Friedrich von Vokkamen στη διοίκηση του συντάγματος.

        Στις 7:00 το πρωί η επίθεση στην Ομορφοπλαγιά είχε κλείσει σχεδόν δύο ώρες δίχως οι Γερμανοί να κάμψουν την ελληνική αντίσταση. Ο  Schoerner και οι διοικητές του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι μόνο η εξουδετέρωση της διμοιρίας όλμων στο Κετσίκ  Καγιά θα έδινε ελπίδες επιτυχίας σε μια νέα επίθεση εναντίον της Ομορφοπλαγιάς. Η αποστολή ανατέθηκε στον 1ο Λόχο του I/141 τάγματος.

           Λίγο πριν τις 8:00 οι καταδρομείς ξεκίνησαν την επίθεσή τους εναντίον των όλμων στο Κετσίκ Καγιά. Για να τους εμψυχώσει οSchoerner έβαλε να παίξει από τα μεγάφωνα των φυλακίων ηχογραφημένο μήνυμα του ίδιου του Χίτλερ που καλούσε τους στρατιώτες του να κάνουν το καθήκον τους! Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα από την ηχώ των φαραγγιών του Μπέλες, το διάγγελμα του Χίτλερ θα πρέπει να αντηχούσε ως μια περίεργη και ακατανόητη γλώσσα μέχρι τους Έλληνες υπερασπιστές της Ομορφοπλαγιάς. Μόλις η επίθεση πετύχαινε την εξουδετέρωση των όλμων θα μπορούσε το σύνταγμα  με ασφάλεια να προωθήσει στο άκρο του οροπεδίου τα τρία πυροβόλα του 3ου λόχου Α/Α Πυροβολικού και να εξουδετερώσει με άμεσες κοντινές βολές τα δύο πολυβολεία.

          Εκείνο που δεν ήξεραν οι Γερμανοί και που έγερνε ήδη την πλάστιγγα της μάχης υπέρ των ήταν ότι τα πυρομαχικά των όλμων και των πυροβόλων των Ελλήνων είχαν σχεδόν εξαντληθεί.   

          Στις 8:00 το πρωί η μεγάλη επίθεση των Γερμανών βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη αποδίδονται τα πρώτα αποτελέσματα. Ξαφνικά οι άνδρες του II/91 Τάγματος έπαψαν να υποστηρίζονται από τους όλμους στο Κετσίκ Καγία. Οι καταδρομείς του 1ου Λόχου είχαν πετύχει το στόχο τους, καταλαμβάνοντας το Κετσίκ Καγία και σταματώντας τη δράση των ελληνικών όπλων εκεί. Η επίσημη έκδοση του ΓΕΣ μιλά για "σκληρή" μάχη σ' αυτό το ύψωμα και αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία της ελληνικής πλευράς. Υπάρχουν αναφορές για το θάνατο πέντε Ελλήνων σ' αυτήν τη μάχη, του ανθυπολοχαγού Γεωργίου Σαμαντά, του λοχία Σπυρίδωνα Γαυρίδη και των στρατιωτών Ιωάννη Γαζή, Πασχάλη Ζαπάρα και Θεοδόσιο Βλάχο. Το παράδοξο είναι ότι οι γερμανικές πηγές αποσιωπούν τη μάχη αναφέροντας απλώς ότι οι καταδρομείς εξουδετέρωσαν τους ελληνικούς όλμους, δίχως όμως να δίνουν επιπλέον στοιχεία. Ο Hubert Hodurek, ένας από τους αξιωματικούς του 1ου Λόχου που τέθηκαν επικεφαλής της επιχείρησης κατά των ελληνικών όλμων, δεν κάνει λόγο για μάχη ούτε αναφέρει τι απ έγιναν οι Έλληνες στρατιώτες σ' αυτό το σημείο. Δεν αποκλείεται λοιπόν στο Κετσίκ Καγιά να μην επιτέθηκε μόνο ένας λόχος, όπως είχαν καταγράψει οι Γερμανοί, αλλά περισσότερες δυνάμεις, ίσως και ολόκληρο το 1ο Τάγμα. Σε μια τέτοια περίπτωση, μπορεί στη μάχη να είχαν άμεση εμπλοκή οι άλλοι λόχοι του τάγματος, και ο 1ος Λόχος να είχε περιοριστεί σε ρόλο υποστήριξης.

Το πολυβολείο Π.7

     Σε κάθε περίπτωση , υπολογίζεται ότι τα πυρομαχικά των ελληνικών διμοιριών όλμων θα είχαν μειωθεί δραματικά ήδη πριν τις 8:00 π.μ., ύστερα από δύο σχεδόν ώρες δράσης. Στη διάρκεια της μετωπικής επίθεσης των Γερμανών, οι Έλληνες θα πρέπει να κατανάλωσαν και τα τελευταία πυρομαχικά τους δίνοντας μάχη επιβράδυνσης με τους καταδρομείς, οι οποίοι στη συνέχεια κατέλαβαν τις θέσεις τους. Δε γνωρίζουμε πόσοι Έλληνες μάχονταν στο Κετσίκ Καγιά, αλλά ο αριθμός των πέντε νεκρών σημαίνει ότι η διμοιρία υπέστη πολύ μεγάλο πλήγμα. Έτσι οι Γερμανοί στις 8.00 το πρωί είχαν καταλάβει τη γραμμή αντίστασης στην Ομορφοπλαγιά, και το ύψωμα του Κετσίκ Καγιά, διασφαλίζοντας την ασφαλή μετακίνησή τους μέσα στο Δεμίρ Καπού.

     Αμέσως μετά την εξουδετέρωση της διμοιρίας όλμων στο Κετσίκ Καγιά, οι καταδρομείς επικέντρωσαν όλες τις προσπάθειες τους στην εξουδετέρωση και της γραμμής αναχαίτισης που αποτελούνταν από τα δύο πολυβολεία (Π.7 και Π.8), καθώς και στο κεντρικό σημείο στηρίγματος II/97 Τάγματος που βρισκόταν στη θέση "Παλαιά Διμοιρία", μπροστά στη γραμμή των πολυβολείων. Ομάδες του 3ου Λόχου Αντιαεροπορικού Πυροβολικού έσυραν με τα χέρια τους από την Καλαμπάκα μέχρι το πεδίο της μάχης τρία αντιαεροπορικά ορεινά πυροβόλα. Οι χειριστές των δύο πυροβόλων υπό τις διαταγές του διοικητή τους, λοχαγού von Starbak, άρχισαν να υποστηρίζουν την επίθεση των καταδρομέων εναντίον του αριστερού πολυβολείου, του Π.7. Το τρίτο πυροβόλο τοποθετήθηκε στο κέντρο της επίθεσης και υποστήριζε τις επιθέσεις των καταδρομέων στα άλλα σημεία του οροπεδίου. Έτσι λοιπόν το Π.7 και Π.8 άρχισαν να δέχονται κατευθείαν πυρά από τα ορεινά πυροβόλα. Όμως με έκπληξη οι Γερμανοί διαπίστωσαν ότι δεν τα προκαλούσαν ζημιές, παρά μόνο τίναζαν από πάνω τους το χώμα που είχε τοποθετηθεί ως παραλλαγή γύρω τους. Αποδείχτηκε ότι τα βλήματα των συγκεκριμένων πυροβόλων δεν μπορούσαν να διαπεράσουν την τσιμεντένια θωράκιση των ελληνικών πολυβολείων. Επιπλέον, οι καταδρομείς τώρα αντιμετώπιζαν την αποφασιστική αντίσταση των Ελλήνων στρατιωτών Σε διάφορα σημεία του οροπεδίου διάφοροι καταδρομείς είχαν καθηλωθεί στο έδαφος και όσοι τολμούσαν να σηκωθούν, έπεφταν νεκροί ή τραυματισμένοι από τα ελληνικά πυρά. Σ'αυτην τη φάση της μάχης είχαν αρχίσει και οι άνδρες το II/91 Τάγματος να υφίστανται απώλειες αλλά δεν υποχωρούσαν. Μέχρι τότε οι Γερμανοί καταδρομείς δεν είχαν εμπλακεί σε μάχη με τόσο σκληρό αντίπαλο. Ήταν τέτοια η ένταση της μάχης ώστε οι Γερμανοί κάποια στιγμή έχασαν ένα από τα τρία πυροβόλα που υποστήριζαν την επίθεσή τους. Ένας Έλληνας στρατιώτης το πέτυχε με μια χειροβομβίδα, η έκρηξη της οποίας εξουδετέρωσε τους χειριστές του και αχρήστευσε το πυροβόλο.

     Για δύο ώρες μεταξύ 8:00 και 10:00 το πρωί, οι Γερμανοί προσπαθούσαν μάταια να λυγίσουν την ελληνική άμυνα στην Ομορφοπλαγιά. Δε σημείωσαν καμιά περαιτέρω επιτυχία μετά την κατάληψη του Κετσίκ Καγιά και τα τρία τάγματά τους βρίσκονταν καθηλωμένα 600 μέτρα από τα ελληνικά πολυβολεία και το στήριγμα "Παλαιά Διμοιρία". Όμως στις 10:00 και εξής, η πλάστιγγα άρχισε να γέρνει υπέρ του εισβολέα. Ο ελληνικός ουλαμός πυροβολικού, που είχε υποστηρίξει με εξαιρετική επιτυχία την άμυνα του II/91 Τάγματος στην Ομορφοπλαγιά, εξάντλησε και τα τελευταία πυρομαχικά του και δεν μπόρεσε πλέον να συνεχίσει τον αγώνα. Για αυτόν το λόγο ο διοικητής του υποτομέα αντισυνταγματάρχης Κίτσος Λουκάς έδωσε εντολή στον ουλαμό να εγκαταλείψει αμέσως τον υποτομέα της Ροδόπης και να λάβει θέσεις στο Θεοδώροβον, στα Κρούσσια. Έτσι, η ισχύς πυρός των Ελλήνων μειώθηκε δραματικά στερώντας από τους αμυνόμενους την προστασία που τους παρείχε το πυροβολικό τους. Ο Shoerner έσπευσε να αδράξει αυτήν την ευκαιρία διατάζοντας στα βαριά αντιαεροπορικά πυροβόλα του 88 χιλ. της 4ης Πυροβολαρχίας του 118ου Συντάγματος Ορεινού Πυροβολικού, να βάλουν από μετόπισθεν με καταιγισμό πυρών εναντίον των ελληνικών θέσεων που μπορούσαν πλέον να εντοπίσουν. Η συγκεκριμένη πυροβολαρχία δεν είχε προβλεφθεί εξαρχής να υποστηρίξει το 141ο Σύνταγμα και φαίνεται ότι διατέθηκε στη συνέχεια, μόνο όταν Schoermer βρέθηκε σε δύσκολη θέση. Η έναρξη του βομβαρδισμού μετέτρεψε το οροπέδιο σε κόλαση. Ήταν τέτοια η δύναμη πυρός, που άρπαξε φωτιά το δάσος νοτίως του οροπεδίου και μέσα σε λίγη ώρα κάηκε ολοσχερώς. Παρά τούτα, και αυτός ο βομβαρδισμός, καθώς και η δασική πυρκαγιά, απέτυχαν να κάψουν την αντίσταση των στρατιωτών στα δύο πολυβολεία όπου βρίσκονταν οχυρωμένοι. Αυτοί όμως που κυριολεκτικά βρέθηκα μέσα στη λαίλαπα της φωτιάς και των εκρήξεων ήταν οι Έλληνες στρατιώτες στο σημείο στηρίγματος "Παλαιά Διμοιρία". Πολλοί από αυτούς θα πρέπει τότε είτε να κάηκαν ζωντανοί είτε να διαμελίστηκαν από το βομβαρδισμό, με αποτέλεσμα να μη βρεθούν τα πτώματα τους μετά τη μάχη. Η ΔΙΣ στην επίσημη έκδοση του "Αγώνες και Νεκροί" καταγράφει δεκατέσσερις στρατιώτες ως "εξαφανισμένους" κατά τη διάρκεια της μάχης, και λογικά πρόκειται για αυτούς.

Το μνημείο του Ίτσιου και των πεσόντων στην πλατεία του χωριού Άνω Πορόϊα

     Υπό τα ισχυρά πυρά του γερμανικού πυροβολικού λοιπόν, οι Έλληνες επιζώντες δεν είχαν άλλη επιλογή παρά να συμπτυχθούν από τις θέσεις τους στην "Παλαιά Διμοιρία". Αμέσως οι καταδρομείς πραγματοποίησαν εφόδους εναντίον τους για να καταλάβουν το σημείο στηρίγματος. Όμως οι Έλληνες συνέχισαν να ανταλλάσσουν πυροβολισμούς με τους καταδρομείς, μέχρι τις 10:30 οπότε οι τελευταίοι κατάφεραν τελικά να εξασφαλίσουν τον έλεγχο αυτής της θέσης. Όσοι στρατιώτες από το II/91 Τάγματος επέζησαν, μπόρεσαν να συμπτυχθούν από την Ομορφοπλαγιά, ενώ από τις 11:00 εκδόθηκε διαταγή για τη σύμπτυξη και των υπόλοιπων στρατιωτών στο ύψωμα 989, νοτίως της Ομορφοπλαγιάς, και από κει στα Άνω Πορόια. Στόχος των Ελλήνων ήταν να δημιουργήσουν μια νέα αμυντική γραμμή στο χωριό. Εξαιτίας όμως της διακοπής της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τις μονάδες στην πρώτη γραμμή και τη σιγή του ασυρμάτου, ο αντισυνταγματάρχης Κίτσος ενημέρωσε στις 11:15 με ραδιογράφημα τον υποστράτηγο Στεργιόπουλο, διοικητή της XVII Μεραρχίας για τη σύμπτυξη του τάγματος από την Ομορφοπλαγιά, Ο στρατηγός έλαβε γνώση του ραδιογραφήματος μόλις στις 12:05 και διέταξε τον Κίτσο να κρατήσει πάση θυσία τις θέσεις του που απέμεναν στο οροπέδιο και να προσπαθήσει να ανακαταλάβει το στήριγμα της "Παλαιάς Διμοιρίας". Το δεύτερο ήταν αδύνατο να γίνει, αφού πια την κατείχε ένα τάγμα καταδρομέων, όμως το πρώτο σκέλος της διαταγής εκτελέστηκε κατά γράμμα από τους άνδρες των πολυβολείων. Μέσα σε μια κόλαση φωτιάς που προκαλούσαν οι συνεχείς εκρήξεις των γερμανικών βλημάτων και η μεγάλη δασική πυρκαγιά που μαινόταν μετόπισθεν τους, οι φρουρές του Π.7 και του Π.8 συνέχιζαν τον αγώνα, καλύπτοντας τους στρατιώτες του II/91ου Τάγματος που συμπτύσσονταν νοτιότερα.

      Όμως η σύμπτυξη του II/91 Τάγματος στερούσε από τα πολυβολεία κάθε εξωτερική προστασία. Επιπλέον αυτά σε λίγο θα πολιορκούνταν από ένα ολόκληρο σύνταγμα ορεινών καταδρομών, υποστηριζόμενο από πυροβολικό και αεροπορία. Ήταν πια ζήτημα χρόνου οι υπερασπιστές να λυγίσουν μπροστά στην υπεροπλία του εισβολέα. Το Π.7, ήταν το πρώτο που σταμάτησε τον αγώνα και παραδόθηκε στους Γερμανούς. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι υπερασπιστές του εξάντλησαν όλα τα πυρομαχικά τους πριν υποκύψουν. Όπως επισημάνθηκε, στην αριστερή πλευρά της Ομορφοπλαγιάς όπου βρισκόταν το Π.7 επιτέθηκε ο 1ος Λόχος του 1ου Τάγματος υπό την κάλυψη δύο ορεινών πυροβόλων του λοχαγού von Starbak. Αυτός ο λόχος λογικά θα ήταν αυτός που κατέλαβε το Π.7, και αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη μαρτυρία του διοικητή Hodurek.

     Στο πεδίο της μάχης μετά την πτώση του Π.7, είχε μόνο μια εστία αντίστασης, το Π.8. Όμως η ισχύς των πολυβολείων βασίζονταν στα διασταυρούμενα πυρά τους. Παρά ταύτα, για τη φρουρά του Π.8 ο αγώνας συνεχιζόταν. Μετά τις 11:15 που ξεκίνησε η σύμπτυξη του II/91 Τάγματος από την Ομορφοπλαγιά, οι στρατιώτες αυτοί που επάνδρωναν τα χαρακώματα γύρω από το πυροβολείο δε θα είχαν καμία πιθανότητα επιβίωσης, απέναντι στους εκατοντάδες καταδρομείς που σε λίγο θα τους επιτίθενται απ' όλες τις μεριές. Ο λοχίας τους, Δημήτριος Ίτσιος, φαίνεται ότι τους διέταξε τότε να οπισθοχωρήσουν μαζί με τους υπόλοιπους στρατιώτες του II/91. Μαζί του μέσα στο πολυβολείο κράτησε μόνο δύο στρατιώτες, συγχωριανούς και φίλους του, τον Θεόδωρο Ζιώγα και τον Δημήτριο Κοζαρτσή. Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Καθώς και οι τρεις ήταν ντόπιοι, γνώριζαν καλά τα περάσματα από το οροπέδιο προς τα Άνω Πορόια. Όταν πια η αντίσταση του Π.8 δεν θα μπορούσε να παρατεθεί άλλο, θα προσπαθούσαν να διαφύγουν από κει προς τα Άνω Πορόια, για να συνεχίσουν τον αγώνα εκεί, μαζί με τους συναδέλφους τους. Είχαν άλλωστε επίγνωση ότι σύντομα τα πυρομαχικά τους θα εξαντλούνταν. Όμως, έπρεπε να συνεχίσουν τον αγώνα επιβράδυνσης εναντίον των Γερμανών, ακόμη και μέχρι τελικής πτώσης, αν χρειαζόταν, για να δώσουν χρόνο στους συναδέλφους τους να διαφύγουν και να αναπτύξουν νέα γραμμή άμυνας νοτιότερα. Αυτή άλλωστε ήταν η αποστολή του Π.8.

     Λίγο μετά το μεσημέρι οι Γερμανοί που πλησίαζαν με προφυλάξεις στο κέντρο του οροπεδίου αντιλήφθηκαν ότι μόνο ένα πολυβολείο έβαλε πια εναντίον τους. Βρισκόταν στο δεξιό άκρο του οροπεδίου όπως κατέβαιναν και δίπλα στη διάβαση που οδηγούσε στα Άνω Πορόια. Αφού περικύκλωσαν, το πολυβολείο άρχισε να δέχεται καταιγισμό πυρών από πυροβόλα, όλμους, χειροβομβίδες και πολυβόλα από όλες τις πλευρές, Το γεγονός αυτό δεν χρειάζονται παραπομπές σε γραπτές πηγές. Ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης του Π.8 μπορεί να δει τα αμέτρητα σημάδια από σφαίρες και τα θραύσματα σ' όλη την περιφέρεια του πολυβολείου. Οι τοίχοι του Π.8 είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του σκληρού αγώνα που έδωσαν οι υπερασπιστές του σ' αυτήν την τελική φάση του.

     Σ' αυτό το χρονικό σημείο ο Schoerner επανέκτησε την αισιοδοξία του θεωρώντας ότι είχε πια εξασφαλίσει τη νίκη. Έτσι, για πρώτη φορά από την έναρξη της επιχείρησης, μπορούσε να σχεδιάσει και τις κινήσεις του εναντίον των Ελλήνων του II/91 Τάγματος, που υποχωρούσαν νότια προς την Άνω Πορόια. Δεν μπορούσε να τους καταδιώξει άμεσα, αφού ήταν αδύνατον για τους καταδρομείς του να παρακάμψουν το Π.8. Αποφάσισε λοιπόν να στείλει ένα τμήμα της δύναμής του σε μία μεγάλη παράκαμψη μακριά από την Ομορφοπλαγιά που θα έφθανε στα μετόπισθεν των υποχωρούντων Ελλήνων. Παράλληλα, το υπόλοιπο σύνταγμα, έχοντας ολοκληρώσει την κατάληψη της Ομορφοπλαγιάς, θα επιτίθονταν στους Έλληνες στα Άνω Πορόια από την κεντρική είσοδο του χωριού. Με αυτόν τον τρόπο το 141ο Σύνταγμα θα περικύκλωνε και θα εξουδετέρωνε τα υπολείμματα του II/91 Τάγματος.

      Στις 14:00 ο Schoerner διέταξε το 2ο Τάγμα να αφήσει έναν ενισχυμένο λόχο στην Ομορφοπλαγία, και να εκτελέσει μια μεγάλη παράκαμψη δυτικά από την Ομορφοπλαγιά προς τα Κάτω Πορόια. Στη συνέχεια, το τάγμα ύστερα από μια γρήγορη προέλαση θα καταλάμβανε το μετόπισθεν το II/91 Τάγματος στα Άνω Πορόια και θα του έκλεινε το δρόμο της υποχώρησης. Σύμφωνα με το ημερολόγιο της μονάδας, ο λόχος του 2ου Τάγματος που παρέμενε στην Ομορφοπλαγιά μετά τις 14:00 τοποθετήθηκε αριστερά του 3ου Τάγματος. Έτσι λοιπόν ακόμη και αυτήν την ώρα, η πλειοψηφία της δύναμης του 141ου Συντάγματος συνέχιζε να πολεμά στην Ομορφοπλαγιά. Η επιχείρηση των ανδρών του 2ου Τάγματος εναντίων των Κάτω Ποροϊων ευοδώθηκε δύο ώρες αργότερα, όταν στις 16:00 μετά από την σύντομη μάχη το χωριό έπεσε στα χέρια τους. Όμως ήταν πολύ αργά για να προχωρήσουν εναντίον του II/91 Τάγματος, αφού είχε ήδη αποχωρήσει από τα Άνω Πορόια.

         Η παράκαμψη των Γερμανών προς τα Κάτω Πορόια έγινε αντιληπτή αμέσως από τους Έλληνες. Ο αντισυνταγματάρχης Κίτσος, ο οποίος βρισκόταν με το II/91 Τάγμα καθώς υποχωρούσε, αντιλήφθηκε αμέσως τι σχεδίαζαν οι Γερμανοί. Η κατάσταση είχε αρχίσει να γίνεται κρίσιμη για τους Έλληνες. Με τους Γερμανούς στην κοιλάδα των Ποροίων θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο για το τάγμα να οργανώσει την άμυνα στα Άνω Πορόια. Μη δυνάμενος να επικοινωνήσει με το διοικητή του υποστράτηγο Στεργιόπουλο, ο Κίτσος αποσφράγισε μια απόρρητη διαταγή που είχε μαζί του ήδη πριν την εκδήλωση της γερμανικής επίθεσης και την οποία θα διάβαζε μόνο κατόπιν ειδικής διαταγής. Σύμφωνα με αυτή τη διαταγή, οι δυνάμεις του Υποτομέα Ροδόπης θα έπρεπε να συμπτυχθούν προς Κρούσια και δε θα υπερασπίζονταν τα Άνω Πορόια. Έτσι ο Κίτσος λίγο μετά τις 14:00 διέταξε τα υπολείμματα του II/91 που αποχωρούσαν από το ύψωμα 989 προς τα Άνω Πορόια να μην δημιουργήσουν γραμμή αντίστασης εκεί, και να σπεύσουν το ταχύτερο στα Κρούσια.

Το πολυβολείο Π8 δεξιά μόλις διακρίνεται το μνημείο για τον λοχία Ίτσιο

        Ακόμη και την έσχατη αυτή ώρα, η φρουρά του Π.8 συνέχιζε τον αγώνα εναντίον του 141 Συντάγματος Ορεινών Καταδρομών. Δύο τάγματα, και ένας ενισχυμένος λόχος καταδρομέων, ένας λόχος  σκαπανέων και δυνάμεις πυροβολικού, για τρεις τουλάχιστον ώρες μάταια προσπαθούσαν να καταστρέψουν το τελευταίο πολυβολείο στην Ομορφοπλαγιά. Δεν μπορούσαν όμως να πλησιάσουν το Π.8, αφού η θέση του ήταν τέτοια που έδινε τη δυνατότητα στους υπερασπιστές του να αντιληφθούν οποιαδήποτε κίνηση γύρω από αυτό. Το πολυβολείο είχε θυρίδες σε όλη την περιφέρειά του και έτσι ο Ίτσιος αμέσως έστρεφε το πολυβόλο πάνω στο τρίποδα του και σκορπούσε το θάνατο στους καταδρομείς από οποιαδήποτε κατεύθυνση κι αν αυτοί εφορμούσαν. Οι δύο άλλοι στρατιώτες, ο Ζιώγας και ο Κοζαρτσής, γέμιζαν το πολυβόλο και παράλληλα πετούσαν χειροβομβίδες μέσα από τις θυρίδες του πολυβολείου και πυροβολούσαν με τον ατομικό τους οπλισμό. Τα δύο ορεινά πυροβόλα που είχαν απομείνει στη διάθεση των Γερμανών επικέντρωναν πλέον τα πυρά τους μόνο στο Π.8, όμως ήταν αδύνατο να το καταστρέψουν. Αν και το 141ο Σύνταγμα διέθετε ένα λόχο σκαπανέων εφόδου του μηχανικού, που ήταν ειδικευμένοι στην καταστροφή πολυβολείων με εκρηκτικά, δεν μπόρεσε να τους χρησιμοποιήσει εναντίον του Π.8. Το μόνο που μπορούσαν να κάνουν οι Γερμανοί ήταν να περιμένουν μέχρι να τελειώσουν τα πυρομαχικά του πολυβολείου και να αναγκαστεί η φρουρά να παραδοθεί, όπως είχε συμβεί και με το Π.7. Ο λοχίας Ίτσιος το γνώριζε καλά αυτό και έκανε οικονομία στα πυρομαχικά για να κερδίσει χρόνο.

     Σε ολόκληρη την Ομορφοπλαγιά νωρίς το απόγευμα της 6ης Απριλίου, ακούγονταν οι εκρήξεις και οι πυροβολισμοί των Γερμανών κατά του Π.8, και η απάντηση του μοναδικού ελληνικού πολυβόλου. Μέχρι τις 15.05, μια ώρα αφότου ο αντισυνταγματάρχης Κίτσος είχε δώσει διαταγή σύμπτυξης προς τα Κρούσια, κανένας Γερμανός στρατιώτης δεν είχε ακόμα αρχίσει να κατηφορίζει προς τα Άνω Πορόια από την Ομορφοπλαγιά. Οι τρεις υπερασπιστές του Π.8. έφραξαν το δρόμο μόνοι τους σ' ένα ολόκληρο σύνταγμα ορεινών καταδρομών. Ο Schoerner, όμως, απέκλειε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να παρακάμψει το141ο Σύνταγμα της Ομορφοπλαγιά, αν δεν έσβηνε και την τελευταία εστία αντίστασης.

                      
                                    β. Το τέλος της μάχης της Ομορφοπλαγιάς

 
     Σύμφωνα με τις γερμανικές πηγές, στις 15:05 εξουδετερώθηκε και το τελευταίο ελληνικό πολυβολείο στο οροπέδιο της Ομορφοπλαγιάς, ανοίγοντας τον δρόμο για τους καταδρομείς προς τα Άνω Πορόια. Είναι βέβαιο ότι η αναφορά για το Π.8 αφού αυτό ήταν το τελευταίο πολυβολείο που αντιστεκόταν στην Ομορφοπλαγιά. Η αφήγηση στις γερμανικές πηγές επικεντρώνεται ακολούθως στις εμπροσθοφυλακές των καταδρομέων που με επικεφαλής τον ίδιο τον Shoerner εισέβαλαν στο άδειο χωριό των Άνω Ποροϊων στις 19:00. Μέσα στο χωριό φαίνεται ότι υπήρξε αντίσταση από μικρή ομάδα Ελλήνων στρατιωτών, η οποία όμως πολύ γρήγορα κάμφθηκε.
     Την ίδια περίπου ώρα που οι καταδρομείς του 1ου και του 3ου Τάγματος έμπαιναν στα Άνω Πορόια, άλλοι συνάδελφοί τους του 1ου Τάγματος καταλάμβαναν και τα τελευταία σκυρόδετα πολυβολεία στη γραμμή αναχαίτισης του Μπέλες, εκτός από αυτά της Ομορφοπλαγιάς. Επειδή οι Γερμανοί τα είχαν παρακάμψει το πρωί, ομάδες σκαπανέων εφόδου και καταδρομέων του 141ου Συντάγματος άρχισαν να τα χτυπούν κατά τις απογευματινές ώρες όταν το υπόλοιπο σύνταγμα προωθούνταν προς Άνω Πορόια. Όμως οι μάχες αυτές δεν είχαν πια σημασία για τους Γερμανούς, αφού είχε περάσει πια στον έλεγχο τους η διάβαση προς τα Άνω Πορόια. Παρά τη ματαιότητα του αγώνα, όμως, οι υπερασπιστές και αυτών των πολυβολείων αγωνίστηκαν σκληρά και οι περισσότεροι σκοτώθηκαν. Ένα από τα πολυβολεία ήταν το Π.5. Στη διάρκεια της μάχης σκοτώθηκε ο διοικητής του, ανθυπολοχαγός Χρήστος Τσαπάρας, καθώς και ο λοχίας Κων/νος Ασίκης. Δυστυχώς δεν είναι γνωστές λεπτομέρειες αυτής της μάχης, αφού οι Γερμανοί δεν έχουν καταγράψει τίποτα σχετικό ενώ φαίνεται ότι δεν υπήρξαν επιζώντες από ελληνικής πλευράς. Το τελευταίο πολυβολείο που έπεσε στους Γερμανούς ήταν το Π.9 στις 19:30 ύστερα από ηρωική άμυνα της φρουράς του.

Το πολυβολείο Π.9

     Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες μάχες του ελληνογερμανικού πολέμου, έτσι και για τη μάχη της Ομορφοπλαγιάς, δε γνωρίζουμε με βεβαιότητα τον ακριβή αριθ΄μό και τα ονόματα όλων των Ελλήνων πεσόντων. Ωστόσο, στην επίσημη έκδοση της ΔΙΣ, "Αγώνες και Νεκροί", όπου ο τόπος θανάτου κάποιου Έλληνα αναγράφεται το "Δεμίρ Καπού" ή το "Κις Μπουνάρ" αυτό αποτελεί μια ασφαλή ένδειξη ότι ο συγκεκριμένος έπεσε στη μάχη της Ομορφοπλαγιάς. Σύμφωνα με το ΔΙΣ, σχεδόν όλοι αυτοί οι πεσόντες άνηκαν στο VI/A "Συγκρότημα" ή "Συνοριακό Τομέα". Σε κάποια ονόματα υπάρχει επιπλέον και οι ένδειξη "Συγκρότημα Καλλονά".
     Για ελάχιστους όμως από τους συγκεκριμένους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτες έχουμε μία πιο ακριβή ένδειξη του σημείου που σκοτώθηκαν. Ο υπολοχαγός Χρήστος Μαυρούδης για παράδειγμα αναφέρεται αορίστως ότι σκοτώθηκε στο Δεμίρ Καπού, ενώ είναι γνωστό ότι έπεσε το φυλάκιο 162. Ο κατάλογος που παραθέτουμε με τα ονόματα των πεσόντων βασίστηκε στην έκδοση της ΔΙΣ "Αγώνες και Νεκροί" καθώς και στα ονόματα που αναγράφονται σε μνημείο πεσόντων στα Άνω Πορόια. Δεν είναι ασφαλώς οριστικός, αλλά κατεβλήθη κάθε δυνατή προσπάθειά μέσω της έρευνας να συμπεριληφθούν οι περισσότεροι πεσόντες, ακόμα και οι "εξαφανισμένοι" που πρέπει να σκοτώθηκαν από τις βολές του γερμανικού πυροβολικού, ή να απανθρακώθηκαν στη μεγάλη δασική πυρκαγιά.
     Με βάση στις αναφορές, περίπου 20 Έλληνες σκοτώθηκαν στις μάχες στα φυλάκια, πέντε στο Κετσίκ Καγιά, και με βεβαιότητα άλλοι πέντε σκοτώθηκαν στα πολυβολεία. Οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους σαράντα θα πρέπει να έπεσαν είτε στη θέση "Παλαιά Διμοιρία" είτε στη διάρκεια της σύμπτυξης και στα πολυβολεία.
   Ο μεγάλος αριθμός των πεσόντων υπαξιωματικών δικαιολογείται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι επάνδρωναν τα πολυβολεία. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν σε όλα τα πολυβολεία θα πρέπει να υπήρξαν νεκροί. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι άνδρες του II/91ου Τάγματος ενεπλάκησαν σε μία από τις πιο φονικές μάχες του ελληνογερμανικού πολέμου, πολεμώντας με αυταπάρνηση μέχρι τελικής πτώσης.
     Στις 15:05 όταν στο Π.8 παραδίδονταν οι τρεις τελευταίοι υπερασπιστές της Ομορφοπλαγιάς, εκατοντάδες γερμανοι καταδρομείες κείτονταν νεκροί και τραυματισμένοι στο οροπέδιο. Οι απώλειες θα πρέπει να σόκαραν τους Γερμανούς, οι οποίοι μέχρι τότε στον πόλεμο δεν είχαν συνηθίσει σε τέτοιο αριθμό απωλειών και γι' αυτό το λόγο ίσως ο αριθμός δε δημοσιοποιήθηκε ποτέ. Αντίθετα, οι απώλειες του 143ου Συντάγματος οι οποίες ήταν ελάχιστες δημοσιοποιήθηκαν. Οι Γερμανοί κατέγραψαν αναλυτικά τον αριθμό των απωλειών που είχαν εναντίον των οχυρών της Γραμμής Μεταξά. Θεωρούμε ότι αυτό δεν έγινε στην Ομορφοπλαγιά, διότι οι απώλειες εδώ δεν μπορούσαν να δικαιολογηθούν.

                               γ. Η δολοφονία του Λοχία Δημητρίου Ίτσιου. Ένα έγκλημα πολέμου.
     
     Όπως είδαμε, στις15:05στο οροπέδιο της ομορφοπλαγιάς οι Γερμανοί και ορεινοί καταδρομείς κατάφεραν ύστερα από σκληρό αγώνα να σταματήσουν την δράση του πολυβολείου υπ αριθμόν 8 και να σβήσουν την τελευταία εστία αντίστασης στην Ομορφοπλαγιά.

Ο λοχίος Δημήτριος Ίτσιος

      Το Π.8 βρισκόταν στο δυτικότερο σημείο του οροπεδίου και απείχε μόλις τρία χιλιόμετρα από την Άνω Πορόϊα. Επιπλέον, δίπλα ακριβώς στο πολυβολείο υπήρχε μονοπάτι που κατέληγε στα Άνω  Πορόϊα και αποτελούσε συνέχεια της διάβασης του Δεμίρ Καπού. Σε ενδεχόμενη εισβολή,το Π8 θα ήταν η τελευταία οχυρά θέση που θα αντιμετώπιζε ο εχθρός στην Ομορφοπλαγιά.Αν κατά την διάρκεια της μάχης,οι άντρες του 11/91 έπαιρναν διαταγή να συμπτυχθούν πέρα από το οροπέδιο,η φρουρά του Π8 θα έπρεπε να πολεμήσει ως το τέλος για να καθυστερήσει την προέλαση του εχθρού και να κερδίσει έτσι τον πολύτιμο χρόνο για την σύμπτυξη του υπόλοιπου τάγματος.
    Όταν την 28η Οκτωβρίου 1940 ξέσπασε ελληνοϊταλικός πόλεμος και έγινε επιστράτευση,την διοίκηση του Π8 ανέλαβε ο Δημήτριος Ίτσιος,ένας έφεδρος λοχίας ο οποίος είχε επιστρατευτεί ως διμοιρίτης της διμοιρίας πολυβόλων του II/91.Ο Ίτσιος ήταν κάτοικος των Άνω Ποροίων,και είχε υπηρετήσει με επιτυχία την στρατιωτική του θητεία ως κληρωτός του 1926. Όμως ακόμη πιο σημαντικό ήταν το γεγονός ότι αποτελούσε παράδειγμα πολίτη στη μικρή κοινωνία των Άνω Ποροίων και είχε κερδίσει την εκτίμηση και το σεβασμό των συγχωριανών του. Πολλοί από τους στρατιώτες στην Ομορφοπλαγιά προέρχονταν από αυτό το χωριό και συνεπώς η παρουσία του Ίτσιου στο Π8 τους γέμιζε με αυτοπεποίθηση για τον δύσκολο αγώνα που τους περίμενε.
     Η γερμανική προπαγάνδα εξαίρει το πνεύμα των καταδρομέων που νίκησαν "το ατσάλι και το μπετό" των Ελλήνων,όμως το τέλος του Π8 δεν οφειλόταν στον ηρωισμό των Γερμανών στρατιωτών,αφού στην πραγματικότητα το συγκεκριμένο πολυβολείο δεν καταστράφηκε ποτέ παρά τα πολλά θραύσματα στους τοίχους του που φαίνονται μέχρι σήμερα,ο σημερινός επισκέπτης μπορεί να διαπιστώσει ότι κανένα από αυτά δεν έθεσε το πολυβολείο εκτός μάχης.

Ο Λοχίας Ίτσιος κείται νεκρός λίγα λεπτά μετά την άνανδρη δολοφονία του

 Σύμφωνα με τις καταγεγραμμένες μαρτυρίες των δύο επιζώντων στρατιωτών της μάχης του Π8,αλλά και την επίσημη αναφορά του ΓΕΣ,οι τρεις τελευταίοι υπερασπιστές  της Ομορφοπλαγιάς,αφού εξάντλησαν και τα τελευταία τους πυρομαχικά,άνοιξαν με δυσκολία τη βαριά σιδερένια πόρτα του πολυβολείου,που είχε μπλοκαριστεί από το βουνό των 33000 ξοδευμένων καλύκων. Αμέσως αντιλήφθηκαν τους καταδρομείς που είχαν κυκλώσει από παντού το πολυβολείο. Μη έχοντας άλλη επιλογή σήκωσαν ψηλά τα χέρια και παραδόθηκαν.Ο αγώνας τους τέλειωσε, όχι επειδή νικήθηκαν αλλά επειδή εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους, όπως προσδοκούσαν οι Γερμανοί. Με βάση την εξιστόρηση του Πέννα,οι τρεις άντρες του Π8 βγήκαν από το πολυβολείο τους ο ένας πίσω από τον άλλο με τα χέρια υψωμένα σε στάση παράδοσης. Γύρω τους δεκάδες καταδρομείς τους σημάδευαν με τα τουφέκια τους.Τότε ανάμεσά τους ξεπρόβαλε ένας Γερμανός αξιωματικός,ο οποίος μιλούσε ελληνικά. Ζήτησε από τους τρεις να πληροφορηθεί ποιος ήταν ο διοικητής του πολυβολείου. Όταν ο Ίτσιος αποκρίθηκε πως ήταν εκείνος,τότε ο αξιωματικός του ζήτησε να πλησιάσει και να τον ακολουθήσει. Οι δυο τους απομακρύνθηκαν λίγα μέτρα μπροστά από το πολυβολείο. Ο Γερμανός αξιωματικός έδειξε με το χέρι του στον Ίτσιο τα πολλά πτώματα των καταδρομέων που κείτονταν μπροστά στο Π8 λέγοντας του:"Αυτό που βλέπεις είναι έργο δικό σου". Ο αξιωματικός του είπε:"Εσύ έπραξες το καθήκον σου,και τώρα είναι η σειρά μου να εκτελέσω και εγώ το δικό μου καθήκον". Μόλις ολοκλήρωσε ο Γερμανός τη φράση του σήκωσε το πιστόλι που κρατούσε στο χέρι του το στύλωσε στον κρόταφο του Ίτσιου και τον πυροβόλησε.
     Μια παραλλαγή αυτής της σκηνής καταγράφηκε πρώτη φορά από τον Ζαλοκώστα το 1994.Σύμφωνα με αυτήν ο Ίτσιος ξεναγείται στο πεδίο της μάχης από έναν ταγματάρχη και ο διάλογος μεταξύ τους γίνεται μέσω ενός γερμανού διερμηνέα. Στην συνέχεια ο ταγματάρχης διατάζει ένα επιλοχία να δέσει τον Ίτσιο σε ένα δέντρο και τον διερμηνέα να τον τουφεκίσει. Αν και είναι φανερό ότι ο Ζαλοκώστας πρόσθεσε φανταστικά στοιχεία στην διήγηση του,για να την κάνει ακόμα πιο δραματική, αυτή είναι και η εκδοχή που έχει υιοθετηθεί κατά κόρον στα ελληνικά δημοσιεύματα.          Σήμερα, 67 χρόνια μετά τη δολοφονία του Ίτσιου κάνουμε γνωστά φωτογραφικά ντοκουμέντα που επιβεβαιώνουν βασικές λεπτομέρειες της εκδοχής που δημοσίευσε ο Πέννας και αποδεικνύουν ότι οι δύο συμπολεμιστές του Ίτσιου υπήρξαν πράγματι απτόπτες μάρτυρες τις δολοφονίας του και οι περιγραφές τους θα πρέπει να γίνουν εξολοκλήρου δεκτές ως αληθινές.
     Η πρώτη φωτογραφία έχει ληφθεί στο πίσω μέρος του Π.8 και μετά την παράδοση των υπερασπιστών του στους Γερμανούς. Μια ομάδα ορεινών καταδρομέων εισέρχεται στο πολυβολείο από την πόρτα. Επειδή το εσωτερικό είναι μικρό -μετά βίας χωρούν τρία άτομα- δύο καταδρομείς αυτής της ομάδας αναγκάζονται να περιμένουν τη σειρά τους για να μπουν στο πολυβολείο. Στο τεχνητό λόφο δεξιά της εισόδου που καλύπτει το σύστημα εξαερισμού του πολυβολείου, οι στρατιώτες μιας άλλης ομάδας περιμένουν υπομονετικά τη σειρά τους να μπουν και αυτοί στο Π.8. Το σώμα του λοχία κείται ελάχιστα βήματα από την πόρτα του πολυβολείου, μέσα στο χαράκωμα που κατασκευάστηκε για την προστασία των στρατιωτών που εισέρχονταν ή εξέρχονταν από την είσοδο του πολυβολείου. Από τη στάση των χεριών του φαίνεται καθαρά ότι πυροβολήθηκε τα είχε ακόμη σε διάσταση, στοιχείο που επιβεβαιώνει ότι τα είχε υψωμένα σε στάση παράδοσης. Πρέπει να αιφνιδιάστηκε από τον πυροβολισμό, αφού δεν προσπάθησε να βάλει τα χέρια μπροστά στο πιστόλι του δολοφόνου. Φέρει τραύμα στον κρόταφο που επιβεβαιώνει ότι πυροβολήθηκε από κοντινή απόσταση. Όταν έπεσε, το κράνος του έφυγε από το κεφάλι του και κύλησε μπροστά, όπου και πρέπει να το μάζεψε ο Γερμανός στο κάτω μέρος της φωτογραφίας ο οποίος και το κρατά στα χέρια.
      Η θέση του σώματός του στο χώρο δείχνει ότι ο Ίτσιος πρέπει να δολοφονήθηκε λίγο μετά την παράδοσή του. Το σώμα του είναι πεσμένο λίγα βήματα από την είσοδο του πολυβολείου. Οι παριστάμενοι Γερμανοί στρατιώτες είναι σχεδόν βέβαιο ότι υπήρξαν αυτόπτες μάρτυρες του εγκλήματος. Η βαρβαρότητα της σκηνής επιτείνεται ακόμη περισσότερο από το γεγονός ότι ένας Γερμανός είχε το θράσος να τραβά φωτογραφίες, ενώ ένας άνθρωπος ξεψυχούσε στα πόδια του.



 ΔΕΙΤΕ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΙΤΣΙΟΥ (ΑΙΩΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ)


 (στο βίντεο ο προσεκτικός παρατηρητής θα δει ότι εμφανίζεται το Π.7 παρόλα αυτά παίρνουμε μια καλή γεύση από το εσωτερικό ενός τυπικού πολυβολείου της εποχής)


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:  1) Δ.Ι.Σ.     ΑΓΩΝΕΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ                                 ΔΥΤΙΚΗΝ ΘΡΑΚΗΝ  (1941) ΑΝΑΤΥΠΩΣΙΣ 1975
                                 2) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΑΓΟΥ-ΠΛΑΤΩΝΑ ΠΕΡΑΡΗ
                                         Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΟΧΥΡΩΝ 6-10 Απριλίου 1941
                                 3) ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ                                                                          (ΧΡΗΣΤΟΣ  ΚΑΛΕΜΚΕΡΗΣ)
                                  4)ΦΩΤΟ PANORAMIO