ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ
 |
| ΤΟ CLAN FRASER |
Το Clan Fraser συνέχισε να επιχειρεί στη Μεσόγειο μέχρι και τον Απρίλιο του 1941 οπότε και μπήκε για τελευταία φορά στο λιμάνι του Πειραιά στις 4 Απριλίου με ένα φορτίο ''πολεμικού υλικού''.από όπλα και 250 η 500 τόνους ΤΝΤ .Το βράδυ της 6ης Απριλίου ,πρώτης ημέρας της Γερμανικής εισβολής στη χώρα μας και απο τις 21.20 ,τα βομβαρδιστικά της Luftwaffe με επικεφαλής τον Hans Joachim(Hajo) Hermann άρχισαν τον βομβαρδισμό του Πειραιά.Οι Γερμανοί πόντισαν αρχικά νάρκες και στη συνέχεια χτύπησαν τα πλοία. Το Clan Fraser ,το οποίο παρά την αναμενόμενη αεροπορική επιδρομή δεν είχε μεθορμίσει, χτυπήθηκε κατά μια εκδοχή (που είναι και η επικρατέστερη), από τρεις βόμβες κατά τη διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης αεροπορικής επιδρομής και αμέσως πήρε φωτιά. Κατά μια άλλη εκδοχή η πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο πλοίο προκλήθηκε από τις φλεγόμενες παρακείμενες προς αυτό αποθήκες.
 |
| Η στιγμή της έκρηξης |
Έτσι, γύρω στις 03.15 της 7ης Απριλίου,η τροτύλη(ΤΝΤ) που μετέφερε το Clan Fraser εξερράγη, μετατρέποντας το λιμάνι σε αληθινή κόλαση. Η ισχυρότατη έκρηξη προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στις εγκαταστάσεις του Πειραιά και στα αγκυροβολημένα πλοία, ενώ έγινε αισθητή σε απόσταση 24χλμ. Πυρακτωμένα συντρίμμια εκτοξεύονταν σε απόσταση πολλών μέτρων και μετέδιδαν τη φωτιά σε γειτονικά πλοία που ήταν δεμένα στο λιμάνι, καθώς και σε κτίρια και αποθήκες στην ξηρά. Την κατάσταση του χάους ολοκλήρωσε μια δεύτερη έκρηξη στις 03.30 η οποία είχε ως αποτέλεσμα και την ολοκληρωτική κυριολεκτικά διάλυση του Clan Fraser, ενώ οι φλεγόμενες φορτηγίδες που παρασύρονταν από τον αέρα, μετέδιδαν τη φωτιά σε όλο το λιμάνι.
Όταν το κομμάτι βρισκόταν ακόμα στο Τινάνειο Κήπο (2009)
Κομμάτια του πλοίου βρέθηκαν σε μεγάλες αποστάσεις.Μια ατσάλινη πλάκα 7x1 μέτρων έπεσε πάνω στη γέφυρα του πλοίου της ίδιας εταιρίας Clan Cumming που βρισκόταν και αυτό στο λιμάνι του Πειραιά. Ένα τμήμα επίσης από την 12.5 τόνων γέφυρα του Clan Fraser βρέθηκε ένα μίλι μακριά και ένα κομμάτι του 80 τόνων γερανού του βρισκόταν για πολλά χρόνια σφηνωμένο σε ένα δέντρο του Τινάνειου Κήπου. Εδώ και κάποιο καιρό βρίσκεται και εκτίθεται προστατευμένο στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.
Οι λεπτομέρειες από την καταστροφή
Σε διάφορα πιθανά ερωτήματα που μπορεί να ανακύψουν σχετικά με την καταστροφή του Clan Fraser, ο αναγνώστης μπορεί να βρει απαντήσεις και ενδιαφέρουσες πληροφορίες στο βιβλίο του Μελισσηνού ''Αρχείο Μελισσηνού : Το Ναυτικό στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο'' και στη βιογραφία του Πρόδρομου Μποδοσάκη. (Περιλήψεις και των δύο βιβλίων υπάρχουν στο διαδίκτυο, από τις οποίες αντλούνται και τα παρακάτω στοιχεία). Σύμφωνα λοιπόν με όσα αναφέρονται, πριν από την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα είχε παραχωρηθεί στους Βρετανούς, ένα τμήμα του λιμανιού του Πειραιά, για την εξυπηρέτηση του εκστρατευτικού τους σώματος. Το τμήμα αυτό βρισκόταν κάτω από τον αποκλειστικό τους έλεγχο, ενώ οι Βρετανοί τηρούσαν απόλυτη μυστικότητα ως προς τον κατάπλου, τις ημερομηνίες και το φορτίο των πλοίων, το οποίο κατά την πάγια τακτική τους ανέφεραν στις Ελληνικές Αρχές ως ''MILITARY STORES''
Η περίπτωση όμως του SS
Clan Fraser αποτέλεσε εξαίρεση στο γενικό αυτό κανόνα, καθώς οι Βρετανοί
υποστήριξαν αργότερα ότι οι Έλληνες είχαν ενημερωθεί για το φορτίο του
πλοίου, κάτι που η Ελληνική πλευρά αρνιόταν. Διαφορετικές, επίσης είναι
και οι απόψεις ως προς το ποιος έφερε την ευθύνη που το Clan Fraser
ξεφόρτωνε το επικίνδυνο φορτίο στο κεντρικό λιμάνι της χώρας και μια
αεροπορική επιδρομή ήταν μάλλον αναμενόμενη. Έτσι ενώ οι Βρετανοί
υποστήριζαν πως αυτοί είχαν ζητήσει να γίνει η εκφόρτωση των εκρηκτικών
στους προβλήτες των ναυπηγείων Σκαραμαγκά, ο τότε Α/ΓΕΝ Ναύαρχος
Σακελλαρίου ΠΝ, ισχυριζόταν ακριβώς το αντίθετο.
Στο σημείο αυτό είναι διαφωτιστικά και τα στοιχεία που καταγράφονται στη βιογραφία του Μποδοσάκη. Όπως αναφέρεται, το Clan Fraser μετέφερε ''απο 6 τόνους τετρύλης, 500 τόνους τροτύλης, πυροσωλήνες, φορτηγά αυτοκίνητα και άλλα υλικά πολέμου'', με προορισμό το Πυριτιδοποιείο και Καλυκοποιείο που ανήκε στον ίδιο. Στις 2 Απριλίου ο Μποδοσάκης ειδοποιήθηκε από τους Βρετανούς για την άφιξη του πλοίου στον Πειραιά και ενημέρωσε σχετικά στο Γενικό Επιτελείο Στρατού τον προϊστάμενο Μεταφορών, αντισυνταγματάρχη Μεταξά. Ζήτησε μάλιστα, λόγω της επικινδυνότητας του εν λόγω φορτίου να πραγματοποιηθεί η εκφόρτωση στην Ελευσίνα και όχι στον Πειραιά, αίτημα το οποίο όμως απορρίφθηκε τόσο από τη Βρετανική όσο και από την Ελληνική πλευρά...
Η άρνηση αυτή
μπορούσε να δικαιολογηθεί λόγω της ασφάλειας που παρείχε η ύπαρξη ήδη
των Βρετανικών πολεμικών στο λιμάνι του Πειραιά. Με βάση τα δεδομένα
αυτά, οι Έλληνες φαίνεται ότι είχαν γνώση του επικίνδυνου φορτίου που
μετέφερε το Clan Fraser, ίσως όμως η Διεύθυνση Μεταφορών, αν και είχε
ειδοποιηθεί από τον Μποδοσάκη να μην είχε ενημερώσει αναλόγως τις
Λιμενικές Αρχές. Ένα ερώτημα το οποίο προέκυψε ήταν αν τελικά το Clan
Fraser αποτέλεσε πραγματικό στόχο της Γερμανικής αεροπορικής επιδρομής ή
η καταστροφή του αποτέλεσε ένα ''τυχαίο'' γεγονός. Τα γεγονότα
συγκλίνουν προς την πρώτη εκδοχή, δεδομένης και της κατασκοπείας ,που
είχε διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην περίπτωση του μοιραίου
πλοίου. Οι Βρετανοί μάλιστα, είχαν κατηγορήσει ευθέως τις ελληνικές αρχές ότι δεν είχαν λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις και ότι τα μέλη της
γερμανικής πρεσβείας αλλά και άλλων φιλικών προς τη Γερμανία χωρών
πρεσβείες κατασκόπευαν ανενόχλητα και συνεχώς το λιμάνι του Πειραιά. Ο Γερμανός πιλότος βέβαια αρνείται κατηγορηματικά ότι είχε πληροφορίες για το φορτίο του συγκεκριμένου πλοίου.
Κομμάτια του πλοίου βρέθηκαν σε μεγάλες αποστάσεις.Μια ατσάλινη πλάκα 7x1 μέτρων έπεσε πάνω στη γέφυρα του πλοίου της ίδιας εταιρίας Clan Cumming που βρισκόταν και αυτό στο λιμάνι του Πειραιά. Ένα τμήμα επίσης από την 12.5 τόνων γέφυρα του Clan Fraser βρέθηκε ένα μίλι μακριά και ένα κομμάτι του 80 τόνων γερανού του βρισκόταν για πολλά χρόνια σφηνωμένο σε ένα δέντρο του Τινάνειου Κήπου. Εδώ και κάποιο καιρό βρίσκεται και εκτίθεται προστατευμένο στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.
Οι λεπτομέρειες από την καταστροφή
 |
| JU88-A4 |
Σε διάφορα πιθανά ερωτήματα που μπορεί να ανακύψουν σχετικά με την καταστροφή του Clan Fraser, ο αναγνώστης μπορεί να βρει απαντήσεις και ενδιαφέρουσες πληροφορίες στο βιβλίο του Μελισσηνού ''Αρχείο Μελισσηνού : Το Ναυτικό στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο'' και στη βιογραφία του Πρόδρομου Μποδοσάκη. (Περιλήψεις και των δύο βιβλίων υπάρχουν στο διαδίκτυο, από τις οποίες αντλούνται και τα παρακάτω στοιχεία). Σύμφωνα λοιπόν με όσα αναφέρονται, πριν από την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα είχε παραχωρηθεί στους Βρετανούς, ένα τμήμα του λιμανιού του Πειραιά, για την εξυπηρέτηση του εκστρατευτικού τους σώματος. Το τμήμα αυτό βρισκόταν κάτω από τον αποκλειστικό τους έλεγχο, ενώ οι Βρετανοί τηρούσαν απόλυτη μυστικότητα ως προς τον κατάπλου, τις ημερομηνίες και το φορτίο των πλοίων, το οποίο κατά την πάγια τακτική τους ανέφεραν στις Ελληνικές Αρχές ως ''MILITARY STORES''
 |
| Τα χρώματα της σκωτικής φατρίας Fraser (Clan Fraser) |
Στο σημείο αυτό είναι διαφωτιστικά και τα στοιχεία που καταγράφονται στη βιογραφία του Μποδοσάκη. Όπως αναφέρεται, το Clan Fraser μετέφερε ''απο 6 τόνους τετρύλης, 500 τόνους τροτύλης, πυροσωλήνες, φορτηγά αυτοκίνητα και άλλα υλικά πολέμου'', με προορισμό το Πυριτιδοποιείο και Καλυκοποιείο που ανήκε στον ίδιο. Στις 2 Απριλίου ο Μποδοσάκης ειδοποιήθηκε από τους Βρετανούς για την άφιξη του πλοίου στον Πειραιά και ενημέρωσε σχετικά στο Γενικό Επιτελείο Στρατού τον προϊστάμενο Μεταφορών, αντισυνταγματάρχη Μεταξά. Ζήτησε μάλιστα, λόγω της επικινδυνότητας του εν λόγω φορτίου να πραγματοποιηθεί η εκφόρτωση στην Ελευσίνα και όχι στον Πειραιά, αίτημα το οποίο όμως απορρίφθηκε τόσο από τη Βρετανική όσο και από την Ελληνική πλευρά...
 |
| Ανασκευασμένο JU88 |
Το λιμάνι στις 7/4/1941
Αξιοσημείωτο είναι δε ότι την ημέρα της Γερμανικής εισβολής αποφασίστηκε η απομάκρυνση ορισμένων πλοίων από το κατάμεστο λιμάνι.Ωστόσο το Clan Fraser ουδέποτε απομακρύνθηκε.Εκτός αυτού μέσα στο λιμάνι παρέμειναν τα Βρετανικά πολεμικά AJAX και CALCUTTA ,το πλοίο της ίδιας εταιρίας Clan Cumming ,το City of Roubaix και πολλά Ελληνικά ανάμεσα στα οποία τα ΠΕΤΑΛΙΟΙ,ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ,ΠΟΛΙΚΟΣ,ΣΤΥΛΙΑΝΗ,ΕΥΒΟΙΚΟΣ,Κ.ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ,ΥΠΑΙΝΙΣ,ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ,ΣΙΦΝΟΣ ,ΑΘΗΝΑΙ ,ΜΟΣΧΑ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ,ΑΓΑΛΙΑΝΗ ,ΠΑΤΡΙΣ ,καθώς και αρκετά καΐκια και φορτηγίδες.Οι περισσότερες πηγές συμφωνούν με τη μεταπολεμική έκθεση του υπολιμενάρχη που αναφέρει πως η πρώτη αεροπορική επιδρομή πραγματοποιήθηκε στις 21:20, το Clan Fraser χτυπήθηκε απευθείας από τα αεροπλάνα.Ο Μελισσηνός,όμως, εκφράζει κάποιες επιφυλάξεις καθώς το γεγονός αυτό δεν πιστοποιήθηκε και θεωρεί ότι η φωτιά που εκδηλώθηκε στο πλοίο μπορεί να προερχόταν από μια φλεγόμενη φορτηγίδα και από το φλεγόμενο υπόστεγο δίπλα του.
Τα πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι
Αξιοσημείωτο είναι δε ότι την ημέρα της Γερμανικής εισβολής αποφασίστηκε η απομάκρυνση ορισμένων πλοίων από το κατάμεστο λιμάνι.Ωστόσο το Clan Fraser ουδέποτε απομακρύνθηκε.Εκτός αυτού μέσα στο λιμάνι παρέμειναν τα Βρετανικά πολεμικά AJAX και CALCUTTA ,το πλοίο της ίδιας εταιρίας Clan Cumming ,το City of Roubaix και πολλά Ελληνικά ανάμεσα στα οποία τα ΠΕΤΑΛΙΟΙ,ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ,ΠΟΛΙΚΟΣ,ΣΤΥΛΙΑΝΗ,ΕΥΒΟΙΚΟΣ,Κ.ΛΟΥΛΟΥΔΗΣ,ΥΠΑΙΝΙΣ,ΚΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΑ ,ΣΙΦΝΟΣ ,ΑΘΗΝΑΙ ,ΜΟΣΧΑ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ,ΑΓΑΛΙΑΝΗ ,ΠΑΤΡΙΣ ,καθώς και αρκετά καΐκια και φορτηγίδες.Οι περισσότερες πηγές συμφωνούν με τη μεταπολεμική έκθεση του υπολιμενάρχη που αναφέρει πως η πρώτη αεροπορική επιδρομή πραγματοποιήθηκε στις 21:20, το Clan Fraser χτυπήθηκε απευθείας από τα αεροπλάνα.Ο Μελισσηνός,όμως, εκφράζει κάποιες επιφυλάξεις καθώς το γεγονός αυτό δεν πιστοποιήθηκε και θεωρεί ότι η φωτιά που εκδηλώθηκε στο πλοίο μπορεί να προερχόταν από μια φλεγόμενη φορτηγίδα και από το φλεγόμενο υπόστεγο δίπλα του.
Τα πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι
Κυρά Παναγιά και το Ακρόπολις
 |
Το Πολικός
το Πατρίς
Σε ένα αγγλικό site αναφέρονται στοιχεία των πλοίων στα Γερμανικά
6. 4. 41
G da Acropolis 17 1393 + D/He 111 I/LG 1,2/KG4 Piräus B
G da Agalliani 11 1656 + D/He 111 Piräus B
G da Artemis Pitta 06 1433 + D/Fl Piräus B
B ma Cingalese Prince 8474 = D/He 111 Piräus B
B da City of Robaix 28 7108 + D/He 111 Piräus B
B da Clan Frazer 39 7529 + D/He 111 Piräus B
G da Constantinos Louloudis
22 4697 + D/He 111 Piräus B
B da Cyprian Prince 37 1988 + D/He 111 Salamis B
B ma Devis 6054 = D/He 111 Piräus B
G ds Elpis + D/He 111 Piräus B
G da Evoikos 22 4792 + D/He 111 Piräus B
G sa Georgios 146 + D/He 111 Piräus B
G sa Halcyon T 99 + D/He 111 Piräus B
B PE Hyacinth 950 = D/He 111 Piräus B
G da Kyrapanagia II 99 1012 + D/He 111 Piräus B
G dy Milos 95 598 + D/He 111 Piräus B
G da Nitsa 4732 = D/He 111 Piräus B
G dp Patris 11 1706 + D/He 111 Piräus B
G da Petalli 17 6565 + D/He 111 Piräus B
G da Point Clear 4839 = D/He 111 Piräus B
G da Styliani 96 3256 + D/He 111 Piräus B
B my Surf 02 496 + D/He 111 Piräus B
da ds Viking 04 386 + D/He 111 Piräus B
και πως καταστράφηκαν ή βυθίστηκαν τα εξής :
6 April, due to air attack
(λόγω της αεροπορικής επίθεσης) :
ACROPOLIS Greek 1393 tons
CITY OF ROUBAIX British 7109 tons
CLAN FRASER British 7529 tons
CYPRIAN PRINCE British 1988 tons
ELPIS (tug) Greek -
EVOIKOS Greek 4792 tons
HALCYON (Caique) Greek -
7 April, due to fire and explosion
( 7 Απριλίου λόγω της φωτιάς και της έκρηξης)
PATRIS British 1706 tons
STYLIANI Greek 3526 tons
SURF (yacht) British 496 tons
PETALLI Greek 6465 tons
GEORGIOS Greek 146 tons
KYRAPANAGIA II Greek 1012 tons
VIKING (tug) Danish 386 tons
Από το δεύτερο κύμα της αεροπορικής επίθεσης χτυπήθηκαν πλοία, τα ναυπηγεία Βασιλειάδη καθώς και τα ήδη φλεγόμενα υπόστεγα δίπλα στο Clan Fraser ,ενώ σύμφωνα με τον υπολιμενάρχη και πάλι το Clan Fraser. Η γερμανική επιδρομή ολοκληρώθηκε στις 23.35 και αμέσως προέκυψε το πρόβλημα της απομάκρυνσης του επικίνδυνου αυτού πλοίου.Όμως οι γερανοί που είχαν πέσει πάνω του,το είχαν παγιδεύσει ,κάνοντας την απομάκρυνσή του αδύνατη. Επιπλέον το πλοίο είχε εγκαταλειφθεί από το πλήρωμα του ενώ σύμφωνα με τον υπολιμενάρχη πάντα το πλοίο είχε ''καθίσει'' λόγω εισροής υδάτων. Ο Μελισσηνός παρέχει την πληροφορία ότι το πλοίο κάθισε όταν διατάχθηκε η κατάκλυση του με στόχο την πυρόσβεση χωρίς να υπολογισθεί το μικρό βάθος του λιμανιού στο σημείο αυτό.
Σε ένα αγγλικό site αναφέρονται στοιχεία των πλοίων στα Γερμανικά
6. 4. 41
G da Acropolis 17 1393 + D/He 111 I/LG 1,2/KG4 Piräus B
G da Agalliani 11 1656 + D/He 111 Piräus B
G da Artemis Pitta 06 1433 + D/Fl Piräus B
B ma Cingalese Prince 8474 = D/He 111 Piräus B
B da City of Robaix 28 7108 + D/He 111 Piräus B
B da Clan Frazer 39 7529 + D/He 111 Piräus B
G da Constantinos Louloudis
22 4697 + D/He 111 Piräus B
B da Cyprian Prince 37 1988 + D/He 111 Salamis B
B ma Devis 6054 = D/He 111 Piräus B
G ds Elpis + D/He 111 Piräus B
G da Evoikos 22 4792 + D/He 111 Piräus B
G sa Georgios 146 + D/He 111 Piräus B
G sa Halcyon T 99 + D/He 111 Piräus B
B PE Hyacinth 950 = D/He 111 Piräus B
G da Kyrapanagia II 99 1012 + D/He 111 Piräus B
G dy Milos 95 598 + D/He 111 Piräus B
G da Nitsa 4732 = D/He 111 Piräus B
G dp Patris 11 1706 + D/He 111 Piräus B
G da Petalli 17 6565 + D/He 111 Piräus B
G da Point Clear 4839 = D/He 111 Piräus B
G da Styliani 96 3256 + D/He 111 Piräus B
B my Surf 02 496 + D/He 111 Piräus B
da ds Viking 04 386 + D/He 111 Piräus B
και πως καταστράφηκαν ή βυθίστηκαν τα εξής :
6 April, due to air attack
(λόγω της αεροπορικής επίθεσης) :
ACROPOLIS Greek 1393 tons
CITY OF ROUBAIX British 7109 tons
CLAN FRASER British 7529 tons
CYPRIAN PRINCE British 1988 tons
ELPIS (tug) Greek -
EVOIKOS Greek 4792 tons
HALCYON (Caique) Greek -
7 April, due to fire and explosion
( 7 Απριλίου λόγω της φωτιάς και της έκρηξης)
PATRIS British 1706 tons
STYLIANI Greek 3526 tons
SURF (yacht) British 496 tons
PETALLI Greek 6465 tons
GEORGIOS Greek 146 tons
KYRAPANAGIA II Greek 1012 tons
VIKING (tug) Danish 386 tons
Από το δεύτερο κύμα της αεροπορικής επίθεσης χτυπήθηκαν πλοία, τα ναυπηγεία Βασιλειάδη καθώς και τα ήδη φλεγόμενα υπόστεγα δίπλα στο Clan Fraser ,ενώ σύμφωνα με τον υπολιμενάρχη και πάλι το Clan Fraser. Η γερμανική επιδρομή ολοκληρώθηκε στις 23.35 και αμέσως προέκυψε το πρόβλημα της απομάκρυνσης του επικίνδυνου αυτού πλοίου.Όμως οι γερανοί που είχαν πέσει πάνω του,το είχαν παγιδεύσει ,κάνοντας την απομάκρυνσή του αδύνατη. Επιπλέον το πλοίο είχε εγκαταλειφθεί από το πλήρωμα του ενώ σύμφωνα με τον υπολιμενάρχη πάντα το πλοίο είχε ''καθίσει'' λόγω εισροής υδάτων. Ο Μελισσηνός παρέχει την πληροφορία ότι το πλοίο κάθισε όταν διατάχθηκε η κατάκλυση του με στόχο την πυρόσβεση χωρίς να υπολογισθεί το μικρό βάθος του λιμανιού στο σημείο αυτό.
Η επομένη του Βομβαρδισμού
Την κατάσβεση της
πυρκαγιάς στο πλοίο ανέλαβαν τα ρυμουλκά ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ,ΚΕΡΑΥΝΟΣ και το
Σουηδικό ναυαγοσωστικό VIKING. Η κατάσταση όμως ήταν εξαιρετικά
επικίνδυνη καθώς οι 500 τόνοι τροτύλης του Clan Fraser μπορούσαν να
εκραγούν από στιγμή σε στιγμή. Στις 3.15 το πρωί ενώ οι προσπάθειες
είχαν αποβεί άκαρπες και η πυρκαγιά μαινόταν ανεξέλεγκτη ,την ώρα που ο
λιμενάρχης είχε κληθεί σε σύσκεψη από τους Άγγλους, η τροτύλη εξερράγη, μετατρέποντας το λιμάνι σε μια πύρινη κόλαση. Η καταστροφή ολοκληρώθηκε
και με τη δεύτερη έκρηξη ένα τέταρτο της ώρας μετά. Το λιμάνι είχε
παραδοθεί στις φλόγες. Το ίδιο βράδυ ο Βασιλιάς Γεώργιος, ο διάδοχος Παύλος και ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής
κατέβηκαν στον Πειραιά ,όπου έγιναν μάρτυρες της χαώδους κατάστασης,την
οποία επιδείνωναν η αδυναμία συντονισμού των διαφόρων υπηρεσιών και ο
πανικός που προκαλούσαν οι διαδόσεις για άλλες εκρήξεις.
Με στόχο την αποκατάσταση της τάξης, την όσο το δυνατό ταχύτερη επαναλειτουργία του λιμανιού αλλά και την ανύψωση του ηθικού των ανθρώπων ο πρωθυπουργός Κορυζής με απόφαση που υπέγραψε επιτόπου, ίδρυσε την Ανώτερη Διοίκηση Πειραιά, στην οποία υπάγονταν όλες οι κρατικές και οι δημοτικές υπηρεσίες και η οποία αναφερόταν απευθείας σε αυτόν.Κατόπιν οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη κατάσβεση των πυρκαγιών και στον καθαρισμό του λιμανιού από τις νάρκες, ο οποίος πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια Βρετανού ειδικού, σταλμένου ειδικά για αυτό τον σκοπό από την Αλεξάνδρεια.
Με στόχο την αποκατάσταση της τάξης, την όσο το δυνατό ταχύτερη επαναλειτουργία του λιμανιού αλλά και την ανύψωση του ηθικού των ανθρώπων ο πρωθυπουργός Κορυζής με απόφαση που υπέγραψε επιτόπου, ίδρυσε την Ανώτερη Διοίκηση Πειραιά, στην οποία υπάγονταν όλες οι κρατικές και οι δημοτικές υπηρεσίες και η οποία αναφερόταν απευθείας σε αυτόν.Κατόπιν οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη κατάσβεση των πυρκαγιών και στον καθαρισμό του λιμανιού από τις νάρκες, ο οποίος πραγματοποιήθηκε με τη βοήθεια Βρετανού ειδικού, σταλμένου ειδικά για αυτό τον σκοπό από την Αλεξάνδρεια.
Η ΜΑΡΤΥΡΊΑ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΠΙΛΟΤΟΥ
Μαύρα συννεφάκια από βαριά αντιαεροπορικά βλήματα πέρασαν δίπλα μας, έχοντας δημιουργηθεί μερικά λεπτά νωρίτερα και δίχως να αποτελούν κίνδυνο. Που και που έλαμπαν από τους προβολείς. Νιώσαμε το ρεύμα άλλων ελίκων, αλλά ο υπολογιστής μας έκανε αξιόπιστα τις διορθώσεις. Στην σημερινή εποχή θα αποκαλούνταν παρ΄ολίγον πλήγματα, αλλά ο πρόχειρος κανόνας μας για αυτά ήταν πως όταν ένιωθες, ο κίνδυνος είχε είδη περάσει. Για να παραφράσω κάπως ελεύθερα τον Ντεκάρτ <<σκέφτομαι άρα υπάρχω-ακόμα>>. Όσο περισσότερο λαχταρούμε να φτάσουμε στον στόχο και να απαλλαγούμε από το φορτίο, την ανησυχία και την αβεβαιότητα, τόσο μακρύτερη φαινόταν να είναι η προσέγγισή μας. Τα δευτερόλεπτα περνούσαν αργά. Πετούσαμε κάτω από τα 1500 μέτρα. Έπαιξα με τα πτερύγια καμπυλότητας ώστε να διατηρηθώ στο ύψος του βομβαρδισμού μας των 1000 μέτρων ακριβώς την στιγμή που φτάσαμε στο σημείο άφεσης. Οι μόνοι μου δάσκαλοι ήταν το ταχύμετρο,το υψόμετρο και ο δείκτης ρυθμού καθόδου, που αντανακλούσαν ένα υπεριώδες χρώμα. Τα χέρια μου μετέφεραν αυτόματα τις οδηγίες τους στα χειριστήρια, στα πτερύγια καμπυλότητας, στο βήμα των ελίκων και στις μανέτες. Διατηρούσα σταθερά την πορεία. Ο Σμετς ξαπλωμένος μπρούμυτα στην θέση του βομβαρδιστή με το μάτι κολλημένο στους φακούς του οπτικού σκοπευτικού του, σχολίαζε τόσο ψύχραιμα όπως μόνο ένας Βεστφαλός μπορεί να το κάνει "Άλλα 10 δευτερόλεπτα". Ευθυγράμμισα το αεροσκάφος και έδωσα λίγη περισσότερη ισχύ στις μανέτες. Μια τελευταία ματιά στα όργανά μου. Αν μας έπιαναν οι προβολείς, το αντιαεροπορικό πυρ θα μας εκτελούσε σαν ακίνητους στόχους ή κάποιο νυχτερινό καταδιωκτικό που θα έπεφτε εναντίον μας σαν ένας λούτσος που ρίχνεται σε έναν αργοκίνητο κυπρίνο.Πολύ χειρότερη από την σκέψη ενός εχθρού που παραμόνευε ήταν η βασανιστική αίσθηση ενοχής ότι μπορεί να καταρριπτόμασταν την ώρα που κάναμε μια επιπλέον διέλευση και που διακινδύνευα τις ζωές των συναδέλφων μου. Ω θεέ μου! Μακάρι να μην είχα... Το στόμα μου στεγνό.
 |
| Φόρτωση βομβών διακρίνονται τα σημεία ανάρτησης εξωτερικού φορτίου |
Είχε έρθει σχεδόν η ώρα. Καθένας που είχε ρίξει τσιμεντένιες βόμβες σε εκατοντάδες πτήσεις ασκήσεων είχε την ακόλουθη ένταση ενσωματωμένη στο υποσυνείδητό του. Έβαλα το ju 88 σε μια απότομη στροφή προς τα αριστερά ώστε να μπορώ να κοιτάζω κάτω κατά μήκος του φτερού , για να δω την πρόσκρουση. Ένας πιλότος θέλει πάντα να ξέρει τι επιτυχία έχει ο βομβαρδιστής του.
Φάνηκε μία τεράστια λαμπρή λάμψη. Κάποιος φώναζε "ζήτω!". Η χαρά μας ήταν απερίγραπτη. Και μετά την λάμψη ακολούθησε αμέσως ένα μπουμπουνητό κεραυνού, ένας τρομερός ήχος, και βίαιες αναταράξεις του αέρα που έρχονταν από χαμηλότερα. Τρανταχθήκαμε βίαια. Θα σπάσει το αεροσκάφος; Τι θα είναι αυτό που θα αστοχήσει πρώτο; Δεν τολμούσα να χρησιμοποιήσω τα χειριστήρια μου. Το αεροσκάφος μας, εκτός ελέγχου σαν να είχε αποφασίσει να βρει την μοίρα του, βγήκε από την στροφή του με κάποιον τρόπο. Ακόμη να ραγίσει κάτι; Ακόμη να σπάσει κάτι; Ακόμη να ξεχυθεί άνεμος μέσα από ένα θρυμματισμένο κόκπιτ; Πέρασαν δύο, τρία, τέσσερα δευτερόλεπτα. Είναι δυνατόν; Μπορεί μια μηχανή φτιαγμένη από φύλλο αλουμινίου να επιβιώσει από τέτοια ωστικά κύματα; Πολύ διστακτικά πίεσα λίγο το πεντάλ του πηδαλίου διεύθυνσης, και προσπάθησα να ισιώσω το αεροσκάφος. Προς έκπληξή μου και ευχαρίστησή μου το junkers ανταποκρίθηκε. Η ελπίδα επέστρεψε. Έστρεψα το πηδάλιο διεύθυνσης προς την αντίθετη μεριά. Και πάλι το αεροσκάφος ανταποκρίθηκε. Πολύ προσεκτικά αύξησα πολύ αργά την ισχύ και το αεροσκάφος ακολούθησε. Ανέβασα την πτέρυγα καμπυλότητας, και το αεροπλάνο συμπεριφερόταν τέλεια. Δόξα τον θεό για την Γερμανική ποιότητα της κατασκευής! Τώρα στον δρόμο για την ανοιχτή θάλασσα!
Δύο νάρκες ποντίστηκαν στο λιμάνι. Ένα πλοίο πυρομαχικών εξερράγη δεχόμενο μια βόμβα SC 250, ένα πλοίο πυρπολήθηκε , ένα πλοίο υπέστη ζημιές, μια SC 250 έπεσε στις εγκαταστάσεις της αποβάθρας, δύο αποθήκες υπέστησαν σοβαρές ζημιές, εμπορικά τρένα πυρπολήθηκαν.
Αυτή η καταχώρηση στο πολεμικό ημερολόγιο βασίστηκε στις δικές μας παρατηρήσεις καθώς και σε εκείνες των πληρωμάτων άλλων αεροσκαφών της Σμηναρχίας.
Το ακόλουθο κείμενο είναι μια αναφορά γραμμένη από τον Άγγλο ιστορικό Άλφρεντ Πράις έπειτα από προσεκτική έρευνα και δημοσιεύτηκε 20 χρόνια μετά από το συμβάν. Σε έναν πολύ μεγάλο βαθμό ανταποκρίνεται στις αεροπορικές φωτογραφίες που ελήφθησαν λίγες μέρες μετά την επίθεση από τα αναγνωριστικά μας αεροσκάφη.
Το πλοίο που πέτυχε ο Σμετς ήταν το φορτηγό <<Clan Franser>> εκτοπίσματος 12000 τόννων, το οποίο είχε μόλις με την νηοπομπή AFN 24 μεταφέροντας 350 τόννους εκρηκτικών στα αμπάρια του. Οι 100 τόννοι είχαν εκφορτωθεί όταν η εργασία σταμάτησε με την δύση του ήλιου: ήταν οι υπόλοιποι 250 τόννοι εκείνοι που ανατινάχτηκαν, με έναν πάταγο ο οποίος έσπασε τα τζάμια στην Αθήνα σε απόσταση 11 χιλιομέτρων. Το ίδιο το <<Clan Franser>> είχε εξαφανιστεί, και άλλα 10 πλοία συνολικού εκτοπίσματος 41000 τόννων καταστράφηκαν επίσης από την έκρηξη. Αυτό ήταν αρκετά άσχημο από μόνο του, αλλά τα πλοία μπορούσαν όλα να αντικατασταθούν. Αυτό που ήταν πολύ πιο σοβαρό ήταν ότι σε αυτή την σχεδόν πυρηνικών διαστάσεων έκρηξη το λιμάνι του Πειραιά καταστράφηκε από άκρου εις άκρον. Θα χρειαζόταν δουλειά πολλών μηνών για να επιδιορθωθούν οι ζημιές. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του αρχηγού του στόλου της Μεσογείου, ναυάρχου Κάνινγκαμ, η έκρηξη αποτέλεσε ένα συντριπτικό πλήγμα. Με ένα και μόνο χτύπημα είχε στερήσει τους Βρετανούς από το μοναδικό καλά εξοπλισμένο λιμάνι στην Ελλάδα δια μέσου του οποίου έπρεπε να περάσουν τα εφόδια για τον στρατό που βρισκόταν εκεί.
Οι Άγγλοι υποπτεύθηκαν ότι είχαμε πληροφορίες από πράκτορες για το είδος φορτίου που μετέφερε το Clan Fraser, αλλά αυτό δεν ίσχυε. Δεν γνωρίζαμε ούτε το όνομα ούτε το εκτόπισμα του πλοίου. Ο Σμετς το είχε σκοπεύσει επειδή απλώς ήταν ο μεγαλύτερος στόχος.
Η αφήγηση του Υποπλοίαρχου Warwick
''Μετά τη Ναυμαχία του Matapa (Ταίναρου), το μεγαλύτερο μέρος του στόλου επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια για να ανεφοδιαστεί. Δυο όμως καταδρομικά το HMS AJAX καί το HMS PERTH, της 7ης Μοίρας Καταδρομικών, παρέμειναν για να περιπολούν στο Αιγαίο, βόρεια της Κρήτης, προστατεύοντας τη δυτική πλευρά κάθε νηοπομπής που πήγαινε ή ερχόταν από την Ελλάδα. Ένα Βρετανικό εκστρατευτικό σώμα μαζί με Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς είχε σπεύσει σε βοήθεια των Ελλήνων και ένα μεγάλο μέρος των δυνάμεων αυτών που είχαν εξοικονομηθεί από τον ''πόλεμο της ερήμου'' κατά του Ρόμελ είχε μεταφερθεί από αυτά τα 2 καταδρομικά. Η ατμόσφαιρα τόσο στο AJAX όσο και στο PERTH ήταν εξαιρετικά φιλική, καθώς οι πλοίαρχοι τους ήταν παλιοί φίλοι και το ηθικό των στρατιωτών, κυρίως βετεράνων, ήταν εξαιρετικά υψηλό. Όπως αναφέρει ο Warwick ''Ένα ωραίο πρωινό κατά τις 6 Απριλίου μπήκαμε περήφανοι στο λιμάνι του Πειραιά με τις μπάντες μας να παιανίζουν, ενώ οι Έλληνες έμοιαζαν να απολαμβάνουν την είσοδο μας αυτή. Οι Αυστραλοί έπαιζαν το Waltzing Matilda και μετά ακολουθούσε ένα Ελληνικό σουξέ της εποχής με αρκετά τσουχτερά λόγια για τον Μουσολίνι, κάτι που έκανε το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στην αποβάθρα να ζητωκραυγάζει και να διασκεδάζει εξαιρετικά. Οι Έλληνες γνώριζαν καλά τα λόγια, και εμείς αν και τα αγνοούσαμε βέβαια, δεν ήταν δύσκολο να τα φανταστούμε. Και τα 2 πλοία έδεσαν στο στενό λιμάνι με τις πλώρες προς τα έξω. Μια νηοπομπή φόρτωνε εφόδια και πυρομαχικά. Ένα αντιαεροπορικό καταδρομικό και κορβέτες που το συνόδευαν βρισκόταν και αυτά στο κατάμεστo λιμάνι. Εκεί ήταν αγκυροβολημένα και μερικά ελληνικά αντιτορπιλικά .
''Μετά τη Ναυμαχία του Matapa (Ταίναρου), το μεγαλύτερο μέρος του στόλου επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια για να ανεφοδιαστεί. Δυο όμως καταδρομικά το HMS AJAX καί το HMS PERTH, της 7ης Μοίρας Καταδρομικών, παρέμειναν για να περιπολούν στο Αιγαίο, βόρεια της Κρήτης, προστατεύοντας τη δυτική πλευρά κάθε νηοπομπής που πήγαινε ή ερχόταν από την Ελλάδα. Ένα Βρετανικό εκστρατευτικό σώμα μαζί με Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς είχε σπεύσει σε βοήθεια των Ελλήνων και ένα μεγάλο μέρος των δυνάμεων αυτών που είχαν εξοικονομηθεί από τον ''πόλεμο της ερήμου'' κατά του Ρόμελ είχε μεταφερθεί από αυτά τα 2 καταδρομικά. Η ατμόσφαιρα τόσο στο AJAX όσο και στο PERTH ήταν εξαιρετικά φιλική, καθώς οι πλοίαρχοι τους ήταν παλιοί φίλοι και το ηθικό των στρατιωτών, κυρίως βετεράνων, ήταν εξαιρετικά υψηλό. Όπως αναφέρει ο Warwick ''Ένα ωραίο πρωινό κατά τις 6 Απριλίου μπήκαμε περήφανοι στο λιμάνι του Πειραιά με τις μπάντες μας να παιανίζουν, ενώ οι Έλληνες έμοιαζαν να απολαμβάνουν την είσοδο μας αυτή. Οι Αυστραλοί έπαιζαν το Waltzing Matilda και μετά ακολουθούσε ένα Ελληνικό σουξέ της εποχής με αρκετά τσουχτερά λόγια για τον Μουσολίνι, κάτι που έκανε το πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο στην αποβάθρα να ζητωκραυγάζει και να διασκεδάζει εξαιρετικά. Οι Έλληνες γνώριζαν καλά τα λόγια, και εμείς αν και τα αγνοούσαμε βέβαια, δεν ήταν δύσκολο να τα φανταστούμε. Και τα 2 πλοία έδεσαν στο στενό λιμάνι με τις πλώρες προς τα έξω. Μια νηοπομπή φόρτωνε εφόδια και πυρομαχικά. Ένα αντιαεροπορικό καταδρομικό και κορβέτες που το συνόδευαν βρισκόταν και αυτά στο κατάμεστo λιμάνι. Εκεί ήταν αγκυροβολημένα και μερικά ελληνικά αντιτορπιλικά .
Ajax και Perth στο λιμάνι του Πειραιά
Η εκφόρτωση εκρηκτικών από ένα εμπορικό πλοίο 10.000 τόνων, το Clan Fraser, πραγματοποιούνταν στον απέναντι προβλήτα. Μερικά Εκρηκτικά φορτώνονταν σε φορτηγίδες και απομακρύνονται. Ειπώθηκε ότι το φορτίο των εκρηκτικών του πλοίου ήταν γύρω στους 400 τόνους και ένα μέρος αυτό προοριζόταν για την καταστροφή νευραλγικών σημείων στα βόρεια ορεινά .
Οι ειδήσεις στο ραδιόφωνο εκείνη την ημέρα ήταν κακές. Γερμανικά Στρατεύματα συγκεντρώνονταν στα βόρεια σύνορα. Ήταν προφανές ότι οι Γερμανοί προετοιμαζόντουσαν για εισβολή στην Ελλάδα. Μια έκτη αίσθηση έκανε τον πλοίαρχο μας να ζητήσει την άδεια να αγκυροβολήσει έξω από τον Φαληρικό Όρμο. Μετακινηθήκαμε το ίδιο εκείνο απόγευμα και όταν αγκυροβολήσαμε έδωσε άδεια μόνο σε μια βάρδια ενώ κράτησε όλους τους άλλους άνδρες στις θέσεις τους. Βγήκα εκείνο το απόγευμα με ένα καλό φίλο τον Terry Power με τον οποίο γνωριζόμαστε εδώ και 16 χρόνια και πήραμε ένα ταξί για την Αθήνα.''
Αφότου ανέβηκαν στην Αθήνα οι δυο αξιωματικοί του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού επισκέφτηκαν αρχικά τη Γερμανική Πρεσβεία, ύστερα πήγαν στο King George στο Σύνταγμα για ποτό και τελείωσαν τη βόλτα τους στην Αθήνα πηγαίνοντας για φαγητό στην Πλάκα με θέα την Ακρόπολη. Εκεί όμως τους βρήκε ο βομβαρδισμός του λιμανιού του Πειραιά. Χαρακτηριστικός ήταν ο πανικός του ιδιοκτήτη του μαγαζιού που δειπνούσαν οι δύο Βρετανοί. ''Συναγερμός, συναγερμός'' φώναξε ειδοποιώντας τους για την αεροπορική επιδρομή. Αφού ήπιαν ένα καφέ πήραν ένα ταξί πάλι για να κατέβουν στο φλεγόμενο Πειραιά.
Χαρακτηριστικά ο Υποπλοίαρχος Warwick αναφέρει: '' Έξω στη συσκότιση βρήκαμε ένα ταξί για να μας πάει στην προκυμαία. Ο οδηγός μας είπε ότι είχαν πέσει βόμβες στο λιμάνι και στην αποβάθρα. Πόσο δίκιο είχε, μπορούσαμε να δούμε τη λάμψη στον ορίζοντα. Κατά την άφιξή μας στην προκυμαία ένας Αυστραλός φρουρός μας έδωσε ένα μήνυμα από το σκάφος μας ότι καθώς είχαν ποντιστεί νάρκες στο λιμάνι δεν θα έπρεπε να γίνει καμιά προσπάθεια να μεταφερθεί το πλήρωμα στο PERTH μέχρι το πρωί οπότε και τα ναρκαλιευτικά θα είχαν ανοίξει ένα ασφαλές πέρασμα. Καθήκον μου ήταν να τακτοποιήσω όσο καλύτερα μπορούσα αξιωματικούς και ναύτες στα πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι. Αυτό προσπάθησα να κάνω τακτοποιώντας όσους περισσότερους Αυστραλούς μπόρεσα στο AJAX. Κατόπιν ο Terry και εγώ κάναμε ότι θα ήταν δυνατό να επιστρέψουμε στο σκάφος μας ,το PERTH. Αλλά πώς; Βηματίζαμε στην προκυμαία αναζητώντας μια βάρκα. Ακριβώς πίσω από το πλοίο με τα πυρομαχικά βρήκαμε μια μικρή βάρκα. Μια ξύλινη βάρκα με κουπιά πάνω από ένα πεδίο ποντισμένων μαγνητικών ναρκών φαινόταν κάτι αρκετά ασφαλές. Με την άδεια του φρουρού ξεκινήσαμε αφού διπλώσαμε τα χιτώνια μας για να κωπηλατούμε πιο εύκολα τότε είδαμε μια αποθήκη στις φλόγες. Ήταν το υπόστεγο παραπλεύρως του πλοίου με τα πυρομαχικά. Επίσης στη λάμψη της φωτιάς είδαμε δυο φορτηγίδες, που τα καλύμματα τους είχαν πεταχτεί μακριά. Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι ο άνεμος μετέφερε σπινθήρες φωτιάς σε όλη την προκυμαία. Οι φορτηγίδες δε βρισκόταν σε απόσταση μεγαλύτερη από 400 γιάρδες από τα πλοία μας στο λιμάνι.
Τραβήξαμε λοιπόν, προς το πλοίο με τα πυρομαχικά και προσπαθήσαμε να δέσουμε όσο πιο
γρήγορα γινόταν τις φορτηγίδες πίσω από τη βάρκα μας. Γνωρίζαμε ότι είναι
εφικτό να μετακινήσει κανείς ένα σκάφος με βαρύ φορτίο εάν κωπηλατήσει
δυνατά. Την ώρα που ο Terry απομάκρυνε τη δεύτερη φορτηγίδα από το πλοίο
μου φώναξε ''ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΠΥΡΩΜΕΝΟ''. Δεν ξέραμε όμως πόσο άσχημη ήταν η φωτιά. Στην πραγματικότητα το πλοίο καιγόταν στα κάτω καταστρώματα
ενώ ευτυχώς οι φορτηγίδες δεν είχαν αρπάξει φωτιά. Κωπηλατούσαμε λοιπόν
σκληρά προς το στόμιο του λιμανιού και προς το καράβι μας. Είχαμε κάνει
100 με 200 γιάρδες όταν το πλοίο τινάχτηκε στον αέρα...Χωρίς να το
καταλάβουμε οι δυο μας πέσαμε στο νερό για να προστατευτούμε από την έκρηξη. Το κύμα που προκλήθηκε μας ρούφηξε και μας στροβίλισε προς στα
κάτω μέσα στα βρώμικα γεμάτα λάδια νερά. Βγαίνοντας στην επιφάνεια τα
πνευμόνια μου έκαναν έναν ήχο σαν ένα μπαλόνι που έσκασε. Δεν άκουγα και ήμουν τυφλωμένος από το πετρέλαιο, η πλάτη μου πονούσε, αλλά ευτυχώς ήμουν
ζωντανός. Τότε άρχισαν να πέφτουν συντρίμμια σε όλη την επιφάνεια του
νερού. Κομμάτια από το πλοίο που αφού είχαν τιναχτεί για εκατοντάδες
μέτρα στον αέρα έπεφταν κάτω.
Προσπαθούσα να
κολυμπώ κρατώντας το κεφάλι μου μέσα στο νερό για να προστατευτώ. Κάτι έπεσε πάνω στην πλάτη μου προκαλώντας μου ακόμα μεγαλύτερο πόνο. Ωστόσο ήμουν ξανά στην επιφάνεια και είχα τις αισθήσεις μου. Τα συντρίμμια
σταμάτησαν πια να πέφτουν. Μέσα στο σκοτάδι άκουσα το φίλο μου να
φωνάζει το όνομα μου. Του απάντησα και αυτός μου είπε πως είχε βρει τη
βάρκα μας. Καθώς δυσκολευόμουν να κολυμπήσω πιάστηκα από ένα κομμάτι ξύλο
και κολύμπησα προς αυτόν. Η έκρηξη μας είχε απομακρύνει για καμιά 100
γιάρδες. Οι φορτηγίδες είχαν βυθιστεί και το πλοίο με τα πυρομαχικά είχε
εξαφανιστεί μέχρι την ίσαλο γραμμή. Ολόγυρα στο λιμάνι υπήρχαν εστίες
φωτιάς. O Terry με τράβηξε στη βάρκα. Βγήκαμε και δεν μπορούσαμε να
αναπνεύσουμε. Η βάρκα είχε διαρροή αλλά εμείς προσπαθούσαμε να
κωπηλατήσουμε γρήγορα για να απομακρυνθούμε από το φλεγόμενο ναυάγιο. Τότε, μια δεύτερη έκρηξη συγκλόνισε το λιμάνι του Πειραιά και οι λέβητες
του πλοίου τινάχτηκαν στον αέρα σαν τεράστια κόκκινα μπαλόνια!! Ήμαστε
τόσο σοκαρισμένοι και πονούσαμε τόσο που το μόνο που σκεφτόμασταν είναι
να μένουμε σκυμμένοι καλύπτοντας τα κεφάλια μας. Όπως προσπαθούσαμε να
απομακρυνθούμε από τα συντρίμμια βλέπαμε παντού σε όλο το λιμάνι
φωτιές.
Τελικά η βάρκα μας άρχισε να βυθίζεται κοντά σε μια ελληνική μηχανότρατα ζητήσαμε βοήθεια και μας έριξαν ένα σκοινί. Εγώ βρέθηκα να σκαρφαλώνω στην αλυσίδα της άγκυρας και από εκεί με τράβηξαν πάνω στο κατάστρωμα. Μας μετέφεραν στην ξηρά σε ένα αυτοκίνητο γεμάτο τραυματίες. Μερικοί όμως ήταν ήδη νεκροί. Μας οδήγησαν στο Ελληνικό Ναυτικό νοσοκομείο για να μας καθαρίσουν από τα πετρέλαια και μας τακτοποίησαν σε ένα κρεβάτι στο θάλαμο των αξιωματικών. Σεντόνια και μαξιλάρια ήταν καλυμμένα με θραύσματα τζαμιών, λόγω της έκρηξης που είχε γίνει κάπου δύο μίλια μακριά. Δίπλα στο κρεβάτι βρήκα τα χρυσά μου μανικετόκουμπα που τα είχαν αφαιρέσει από το σκισμένο μου πουκάμισο και το είχαν τοποθετήσει σε ένα κουτάκι σπίρτα. Για να μας περάσει ο πόνος ένας Έλληνας νοσοκόμος μας έδινε να πιούμε από ένα μπουκάλι μπράντι Μεταξά. Έτσι εγώ βόγγηξα για μισό μπουκάλι και μετά κοιμήθηκα.''
Την επομένη μέρα οι δύο αξιωματικοί επέστρεψαν στο πλοίο τους.
Επίλογος
Στις 8 Απριλίου μια μόλις μέρα μετά τον βομβαρδισμό, παρά τις ανυπολόγιστες καταστροφές του λιμανιού και παρόλο που οι φωτιές δεν είχαν σβήσει τελείως και το λιμάνι δεν είχε πλήρως καθαριστεί από τις νάρκες, οι άνθρωποι άρχισαν να επιστρέφουν και η κίνηση στον Πειραιά ξανάρχισε δειλά. Το πρώτο πλοίο που μπήκε για να ξεφορτώσει ήταν το ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ. Ωστόσο η καταστροφή του Clan Fraser, την πρώτη κιόλας μέρα του πολέμου με τους Γερμανούς δεν στέρησε μόνο στην Ελλάδα πολύτιμο στρατιωτικό υλικό. Υποχρέωσε, όπως ανέφερε αργότερα ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, τους συμμάχους να χρησιμοποιούν μικρά και περιφερειακά λιμάνια για την εκφόρτωση του πολεμικού υλικού, ενώ παράλληλα κατέδειξε τα προβλήματα και τις αδυναμίες του κρατικού συντονισμού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1) ΦΤΕΡΑ ΑΕΤΟΥ, Hajo Herrmann (EUROBOOKS 2011)
2)http://pireas-piraeus.blogspot.gr
Η εκφόρτωση εκρηκτικών από ένα εμπορικό πλοίο 10.000 τόνων, το Clan Fraser, πραγματοποιούνταν στον απέναντι προβλήτα. Μερικά Εκρηκτικά φορτώνονταν σε φορτηγίδες και απομακρύνονται. Ειπώθηκε ότι το φορτίο των εκρηκτικών του πλοίου ήταν γύρω στους 400 τόνους και ένα μέρος αυτό προοριζόταν για την καταστροφή νευραλγικών σημείων στα βόρεια ορεινά .
Οι ειδήσεις στο ραδιόφωνο εκείνη την ημέρα ήταν κακές. Γερμανικά Στρατεύματα συγκεντρώνονταν στα βόρεια σύνορα. Ήταν προφανές ότι οι Γερμανοί προετοιμαζόντουσαν για εισβολή στην Ελλάδα. Μια έκτη αίσθηση έκανε τον πλοίαρχο μας να ζητήσει την άδεια να αγκυροβολήσει έξω από τον Φαληρικό Όρμο. Μετακινηθήκαμε το ίδιο εκείνο απόγευμα και όταν αγκυροβολήσαμε έδωσε άδεια μόνο σε μια βάρδια ενώ κράτησε όλους τους άλλους άνδρες στις θέσεις τους. Βγήκα εκείνο το απόγευμα με ένα καλό φίλο τον Terry Power με τον οποίο γνωριζόμαστε εδώ και 16 χρόνια και πήραμε ένα ταξί για την Αθήνα.''
Αφότου ανέβηκαν στην Αθήνα οι δυο αξιωματικοί του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού επισκέφτηκαν αρχικά τη Γερμανική Πρεσβεία, ύστερα πήγαν στο King George στο Σύνταγμα για ποτό και τελείωσαν τη βόλτα τους στην Αθήνα πηγαίνοντας για φαγητό στην Πλάκα με θέα την Ακρόπολη. Εκεί όμως τους βρήκε ο βομβαρδισμός του λιμανιού του Πειραιά. Χαρακτηριστικός ήταν ο πανικός του ιδιοκτήτη του μαγαζιού που δειπνούσαν οι δύο Βρετανοί. ''Συναγερμός, συναγερμός'' φώναξε ειδοποιώντας τους για την αεροπορική επιδρομή. Αφού ήπιαν ένα καφέ πήραν ένα ταξί πάλι για να κατέβουν στο φλεγόμενο Πειραιά.
Χαρακτηριστικά ο Υποπλοίαρχος Warwick αναφέρει: '' Έξω στη συσκότιση βρήκαμε ένα ταξί για να μας πάει στην προκυμαία. Ο οδηγός μας είπε ότι είχαν πέσει βόμβες στο λιμάνι και στην αποβάθρα. Πόσο δίκιο είχε, μπορούσαμε να δούμε τη λάμψη στον ορίζοντα. Κατά την άφιξή μας στην προκυμαία ένας Αυστραλός φρουρός μας έδωσε ένα μήνυμα από το σκάφος μας ότι καθώς είχαν ποντιστεί νάρκες στο λιμάνι δεν θα έπρεπε να γίνει καμιά προσπάθεια να μεταφερθεί το πλήρωμα στο PERTH μέχρι το πρωί οπότε και τα ναρκαλιευτικά θα είχαν ανοίξει ένα ασφαλές πέρασμα. Καθήκον μου ήταν να τακτοποιήσω όσο καλύτερα μπορούσα αξιωματικούς και ναύτες στα πλοία που βρίσκονταν στο λιμάνι. Αυτό προσπάθησα να κάνω τακτοποιώντας όσους περισσότερους Αυστραλούς μπόρεσα στο AJAX. Κατόπιν ο Terry και εγώ κάναμε ότι θα ήταν δυνατό να επιστρέψουμε στο σκάφος μας ,το PERTH. Αλλά πώς; Βηματίζαμε στην προκυμαία αναζητώντας μια βάρκα. Ακριβώς πίσω από το πλοίο με τα πυρομαχικά βρήκαμε μια μικρή βάρκα. Μια ξύλινη βάρκα με κουπιά πάνω από ένα πεδίο ποντισμένων μαγνητικών ναρκών φαινόταν κάτι αρκετά ασφαλές. Με την άδεια του φρουρού ξεκινήσαμε αφού διπλώσαμε τα χιτώνια μας για να κωπηλατούμε πιο εύκολα τότε είδαμε μια αποθήκη στις φλόγες. Ήταν το υπόστεγο παραπλεύρως του πλοίου με τα πυρομαχικά. Επίσης στη λάμψη της φωτιάς είδαμε δυο φορτηγίδες, που τα καλύμματα τους είχαν πεταχτεί μακριά. Το χειρότερο, όμως, ήταν ότι ο άνεμος μετέφερε σπινθήρες φωτιάς σε όλη την προκυμαία. Οι φορτηγίδες δε βρισκόταν σε απόσταση μεγαλύτερη από 400 γιάρδες από τα πλοία μας στο λιμάνι.
Τελικά η βάρκα μας άρχισε να βυθίζεται κοντά σε μια ελληνική μηχανότρατα ζητήσαμε βοήθεια και μας έριξαν ένα σκοινί. Εγώ βρέθηκα να σκαρφαλώνω στην αλυσίδα της άγκυρας και από εκεί με τράβηξαν πάνω στο κατάστρωμα. Μας μετέφεραν στην ξηρά σε ένα αυτοκίνητο γεμάτο τραυματίες. Μερικοί όμως ήταν ήδη νεκροί. Μας οδήγησαν στο Ελληνικό Ναυτικό νοσοκομείο για να μας καθαρίσουν από τα πετρέλαια και μας τακτοποίησαν σε ένα κρεβάτι στο θάλαμο των αξιωματικών. Σεντόνια και μαξιλάρια ήταν καλυμμένα με θραύσματα τζαμιών, λόγω της έκρηξης που είχε γίνει κάπου δύο μίλια μακριά. Δίπλα στο κρεβάτι βρήκα τα χρυσά μου μανικετόκουμπα που τα είχαν αφαιρέσει από το σκισμένο μου πουκάμισο και το είχαν τοποθετήσει σε ένα κουτάκι σπίρτα. Για να μας περάσει ο πόνος ένας Έλληνας νοσοκόμος μας έδινε να πιούμε από ένα μπουκάλι μπράντι Μεταξά. Έτσι εγώ βόγγηξα για μισό μπουκάλι και μετά κοιμήθηκα.''
Την επομένη μέρα οι δύο αξιωματικοί επέστρεψαν στο πλοίο τους.
Επίλογος
Στις 8 Απριλίου μια μόλις μέρα μετά τον βομβαρδισμό, παρά τις ανυπολόγιστες καταστροφές του λιμανιού και παρόλο που οι φωτιές δεν είχαν σβήσει τελείως και το λιμάνι δεν είχε πλήρως καθαριστεί από τις νάρκες, οι άνθρωποι άρχισαν να επιστρέφουν και η κίνηση στον Πειραιά ξανάρχισε δειλά. Το πρώτο πλοίο που μπήκε για να ξεφορτώσει ήταν το ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΣ. Ωστόσο η καταστροφή του Clan Fraser, την πρώτη κιόλας μέρα του πολέμου με τους Γερμανούς δεν στέρησε μόνο στην Ελλάδα πολύτιμο στρατιωτικό υλικό. Υποχρέωσε, όπως ανέφερε αργότερα ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, τους συμμάχους να χρησιμοποιούν μικρά και περιφερειακά λιμάνια για την εκφόρτωση του πολεμικού υλικού, ενώ παράλληλα κατέδειξε τα προβλήματα και τις αδυναμίες του κρατικού συντονισμού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: 1) ΦΤΕΡΑ ΑΕΤΟΥ, Hajo Herrmann (EUROBOOKS 2011)
2)http://pireas-piraeus.blogspot.gr
H πρώτη φωτογραφία δείχνει λάθος πλοίο. Το εικονιζόμενο είναι μεταπολεμικό πλοίο με το ίδιο όνομα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ φίλε Άρη το διόρθωσα!!!
ΑπάντησηΔιαγραφή