ΤΟ ΤΥΦΕΚΙΟ MANNLICHER- SCHOENAUER

                                        

        Α.     ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΤΥΦΕΚΙΟΥ MANNLICHER-SCHOENAUER

      ΣΤΟΙΧΕΙΑ                                   ΤΥΦΕΚΙΟ                                             ΑΡΑΒΙΔΑ

01.Διαμέτρημα                                    6,5 χιλ.                                                    6,5 χιλ.

02.Σύστημα λειτουργίας          Επαναληπτικό,με κινητό ουραίο                        Ομοίως

03.Χωρητικότητα γεμιστήρα    5 φυσίγγια σε περιστροφικό γεμιστήρα            Ομοίως

04.Μήκος όπλου                                 1,229 μ. (1,216-1,229 μ.)                   1,016 μ. (1-1,025 μ.)

05.Μήκος κάνης                  0,725 μ.(0,724-0,728 μ.)- 0,735 μ.(1903/14)         0,52 μ.

06.Βάρος όπλου                                         3,7 kg                                                3,320 kg

07.Ραβδώσεις                           4 δεξιόστροφες, με βήμα 0.2μ                          Ομοίως

08.Κλισιοσκόπιο                                2.000 μ.                                                     1.800 μ.

09.Αρχική ταχύτητα                         713-740 μ/δ                                              675-690 μ/δ

10.Βεληνεκές            600 μ. δραστικό, 2.400 μ.ωφέλιμο, 3.600 μ. μέγιστο 500 μ., 1.400 μ.,
                                                                                                                              3.300 μ.

                          

                                    
                Β. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΥΦΕΚΙΟΥ MANNLICHER-SCHOENAUER

              Ο πρώτος που επινόησε τον περιστροφικό γεμιστήρα ήταν ο Αυστριακός μηχανικός Antonin Spitalsky, που το 1879 κατασκεύασε στη Steyr, όπου δούλευε, το τυφ. Spitalsky, το οποίο δοκιμάστηκε στην Αυστρία, χωρίς, να γίνει παραδεκτό. Η εφεύρεσή του τροποποιήθηκε το 1885 από τον συμπατριώτη του Josef Schulhof (1824-1890), αλλά την οριστική του μορφή την έλαβε ο περιστροφικός γεμιστήρας από τον επίσης Αυστριακό  μηχανικό Otto Schoenauer, ο οποίος δούλευε και αυτός στη Steyr κάτω από τις οδηγίες του σχεδιαστή όπλων Ferdinand Ritter von Mannlicher (1848-1904). Ο Mannlicher, ο οποίος το 1886 εφεύρε το πρώτο επαναληπτικό τυφέκιο με κάθετο γεμιστήρα που υιοθετήθηκε από την Αυστρία και άλλα κράτη, το 1887/8, σε συνεργασία με τον Schoenauer, έκανε το πρώτο τυφέκιο με περιστροφικό γεμιστήρα, ο οποίος ετρφοδοτείτο από το επάνω μέρος με την βοήθεια μετταλικού ελάσματος (stripper clip), έφερε δε αναστολέα φυσιγγίων για την ταχεία απογέμιση της αποθήκης.

ο περίφημος περιστροφικός γεμιστήρας (Τα φυσίγγια δεν είναι τα 6.5x54 χιλ.)

              Το τυφέκιο αυτό δεν έγινε τότε παραδεκτό από καμμία χώρα. Μετά μια δεκαετία το τυφέκιο παρουσιάστηκε στην Παγκόσμια Έκθεση ως model 1900. Η Steyr το προώθησε σαν μια σχεδίαση που εύκολα θα μπορούσε να τροποποιηθεί και να χρησιμοποιηθεί είτε σαν πολεμικό είτε σαν κυνηγετικό τυφέκιο. Η Ελλάδα τελικά ήταν η μόνη χώρα η οποία εισήγαγε το 1907 στο Στρατό το 5σφαιρο επαναληπτικό τυφ. MS υποδ. 1903, διαμ. 6,5 χιλ. και την αντίστοιχη αραβίδα για το ιππικό και το πυροβολικό. Το σύστημα του περιστροφικού γεμιστήρα δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα παραδεκτό από κανένα άλλο πολεμικό τυφέκιο, με εξαίρεση το βραχύβιο τυφέκιο Johnson των Αμερικανών Πεζοναυτών το 1941. Μόνον στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο Αυστριακός Στρατός έκανε παραδεκτό για ελεύθερους σκοπευτές το 5σφαιρο επαναληπτικό τυφ. SSG 69 ΔΙΑΜ. 7,62 χιλ. ΝΑΤΟ της Steyr, που χρησιμοποιεί ένα βελτιωμένο σύστημα Mannlicher-Schoenauer. Αντίθετα, ο μηχανισμός αυτός γνώρισε ευρεία διάδοση στις κυνηγετικές καραμπίνες με ραβδωτή κάνη. Η χρήση  περιστροφικού γεμιστήρα συνετέλεσε τα μέγιστα στην απρόσκοπτη τροφοδοσία και στον υψηλό ρυθμό βολής χωρίς εμπλοκές. Οι υψηλές προδιαγραφές κατασκευής με μικρά περιθώρια ανοχών αύξησαν το κόστος αλλά βελτίωσαν θεαματικά την αξιοπιστία και την αντοχή σε σκληρή χρήση. Όταν ο Στρατός εφοδιάστηκε το 1907 με το τυφ. MS υποδ. 1903, το όπλο αυτό ήταν το τελειότερο επαναληπτικό τυφέκιο της εποχής του. Η θήκη του κινητού ουραίου ήταν από χάλυβα Martin, ενώ η κάνη από μίγμα χάλυβος, νικελίου, χρωμίου και βολφραμίου. Η κάνη μέχρι τις 10.000 βολές παρουσίαζε ελάχιστη διεύρυνση, ενώ  πάνω από τις 15.000 βολές αχρηστευόταν.   

                                       Γ. ΤΟ ΦΥΣΊΓΓΙΟ ΤΩΝ 6,5 ΧΙΛ (6,5x54)

 ΣΤΟΙΧΕΙΑ                                                                 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ

01. Διάμετρος φυσιγγίου (στόμιο)                                7,46 χιλ.

02. Είδος-τύπος φυσιγγίου               Κεντροφλεγές, άκαπνης πυρίτιδας, με στενωμένο

                                                       κάλυκα και μη προεξέχουσα στεφάνη (rimless)       

03. Μήκος φυσιγγίου                                                    77,2 χιλ. (77,1-77,5 χιλ.)

04. Βάρος φυσιγγίου                                                     22,7 γρ.(22,15-23,145 γρ.)

05. Βάρος πυρίτιδας                                                       2,5 γρ. (2,3-2,5 γρ.)

06. Μήκος κάλυκα                                                        53,5 χιλ. (53,4-53,848)

07. Βάρος κάλυκα                                 9,2-9,8 γρ (70% χαλκός-30% ψευδάργυρος)

08. Διάμετρος στεφάνης (rim)                                             11,43-11,46 χιλ.

09. Τύπος βολίδας                                     Παραβολοειδής-κυλινδροωοειδής, με χαλύβδινο

                                                                   επινικελιοχαλκωμένο χιτώνιο (80% χαλκός-

                                                                    20% νικέλιο) και πυρήνα από εσκληρυμμένο

                                                            μόλυβδο (96% μόλυβδος-4% αντιμόνιο)                                                   

10. Διάμετρος βολίδας                                              6,65-6,7 χιλ.

11. Βάρος βολίδας                                                    10,25-10,50 γρ.

12. Μήκος βολίδας                                                  31,400-31,496 χιλ.

     

      Το φυσίγγιο του τυφεκίου MS ήταν το 6.5x54. ένα φυσίγγιο δημοφιλέστατο παράλληλα και ανάμεσα στους κυνηγούς μεγάλων θηραμάτων.Υπήρξε διάσημο για τον υψηλό βαλλιστικό συντελεστή και τα τροχιοδεικτικά χαρακτηριστικά της βολίδας του, που εξασφάλιζαν ευθυβολία, επίπεδη τροχιά βλήματος, σχετικά ανεπηρέαστη από τη συνισταμένη του ανέμου, και με εξαιρετική διατρητική ικανότητα, άσχετα από την ταχύτητα πρόσκρουσης στο στόχο.

Φυσίγγιο 6.5x54 και συσκευασία των 10

          Οι επαγγελματίες κυνηγοί ελεφάντων στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση στο φυσίγγιο αυτό, που διέθετε μια μακριά και ιδιαίτερα βαριά βολίδα, η οποία, με την υψηλή της "πυκνότητα διατομής"(1) μπορούσε να διαπεράσει μεγάλη μάζα μυών και οστών ακόμα και με χαμηλή ταχύτητα και να φτάσει μέχρι τον εγκέφαλο ή την καρδιά, επιτυγχάνοντας φονικό πλήγμα, ενάντια σε οποιονδήποτε στόχο. Ένα βλήμα τόσο μεγάλου μήκους απαιτούσε πυκνή στροφή ραβδώσεων προκειμένου να εξασφαλίσει σταθερή τροχιά. Το MS διέθετε κάνη με τέσσερις δεξιόστροφες ραβδώσεις, βήματος ανά 200 mm περίπου. Η μικρού βάρους βολίδα απαιτούσε και μικρού βάρους γέμισμα που μεταφραζόταν σε μιαν ανεπαίσθητη μάλλον ανάκρουση, που εκτιμούνταν ιδιαίτερα από τους κυνηγούς. Ο διάσημος συγγραφέας Ερνεστ Χέμινγουεϊ το θεωρούσε εξαιρετικό φυσίγγιο για κυνήγι λιονταριών και το σχολίαζε σχετικά.
          Το φυσίγγιο σχεδιάστηκε το 1900 και χρησιμοποιήθηκε ως ελληνικό στρατιωτικό φυσίγγιο. Το 1908 έγιναν δοκιμές με αιχμηρή βολίδα, που βελτίωνε το βεληνεκές του αλλά αυτή δεν υιοθετήθηκε.
Η εισδυτικότητα και φονικότητα της βολίδας των 6,5 χιλ ήταν παροιμιώδης.

             Δ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΤΥΦΕΚΙΟΥ MANNLICHER-SCHOENAUER ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ   

  

           Από το 1895, επί κυβερνήσεως Θεοδ. Δηλιγιάννη, άρχισαν οι πρώτοι προβληματισμοί ως προς την επάρκεια των μονόβολων τυφ. Gras υποδ. 1874, διαμ. 11χιλ., με τα οποία ήταν οπλισμένος από 20ετίας ο Στρατός, δεδομένου ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είχαν ήδη εισαγάγει στους στρατούς τους επαναληπτικά τυφέκια μικρού διαμετρήματος, που όλα έβαλλαν φυσίγγια άκαπνης πυρίτιδας. Τον προβληματισμό αυτό επέτειναν τα συνεχή κινήματα στις υπόδουλες τότε περιοχές της Μακεδονίας και της Κρήτης και το ενδεχόμενο ενός Ελληνοτουρκικού πολέμου, όπου η ποιότητα του φορητού οπλισμού θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο. 

            Ο ατυχής πόλεμος του 1897 ανέστειλε κάθε ενέργεια πάνω στη διαδικασία επιλογής του νέου όπλου, ενώ συγχρόνως κατέστησε πιό αναγκαία και επείγουσα μια τέτοια αντικατάσταση. Τελικά μετά από χρόνια παλινωδιών υπογράφτηκε στις 29.10.1905 (π.η.) στην Αθήνα μεταξύ της Ελλάδος και της αυστριακής εταιρείας Oesterrechishe Waffenfabrik Gessellschaft, Steyr, γνωστότερης ως Steyr η πρώτη σύμβαση αγοράς 60.000 τυφ MS υποδ. 1903, διαμ. 6,5χιλ με ξιφολόγχες μετά θήκης προς 79 χρυσά φράγκα το ένα. Μέχρι την έκρηξη του Α Βαλκανικού πολέμου είχαν παραγγελθεί 137.454 όπλα MS υποδ. 1903, διαμ. 6,5 χιλ εκ των οποίων 23.980 ήταν αραβίδες η πλειοψηφία των οποίων είχε παραληφθεί. Τις παραμονές λήξεως του Β Βαλκανικού πολέμου η κυβέρνηση του Ελ. Βενιζέλου παρήγγειλε στην Steyr άλλα 100.000 τυφέκια από τα οποία πρόφτασαν να παραδοθούν 52.615 πριν η κήρυξη του Α Παγκοσμίου Πολέμου διακόψει την εξαγωγή πολεμικού υλικού από τους εμπολέμους. Τα όπλα της τελευταίας παραγγελίας έφεραν μερικές ασήμαντες τροποποιήσεις σε σχέση με το αρχικό υπόδειγμα 1903 (χειροφύλακα μέχρι το ακραίο ψελλίο, άγκιστρο στο ακραίο ψελλίο, μεγαλύτερο βάρος και ξιφολόγχη στενώτερη και μακρύτερη - έλασμα 40 εκατ).

τυφέκιο Mannlicher Schoenauer υποδ.1903

             Σημαντικός αριθμός όπλων MS χάθηκε ή καταστράφηκε στις διάφορες πολεμικές περιπέτειες της δεκαετίας 1912-22 με μόνη προσθήκη την αγορά 3.500 όπλων MS το 1922. Την 1.8.1925 η κυβέρνηση Θεοδ. Πάγκαλου για να συμπληρώσει τον φορητό οπλισμό υπέγραψε σύμβαση με την ιταλική εταιρία Breda για την αγορά 100.000 τυφ MS υποδ.1903/14/27 διαμ. 6,5 χιλ  με option για άλλα 100.000. Οι παραλαβές άρχισαν το 1927. Με αυτά τα όπλα οι έλληνες μαχητές μεγαλούργησαν στις πολεμικές συγκρούσεις 1940-1941. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής,της Αντιστάσεως και του εμφυλίου χρησιμοποιήθηκε ανεξακρίβωτος αριθμός τυφεκίων και αραβίδων MS με ελάχιστα πυρομαχικά. Μετά το τέλος των συρράξεων και ύστερα από περιπέτειες μισού αιώνα τα όπλα αυτά αποσύρθηκαν οριστικά από την ενεργό δράση και άλλα μεν εκποιήθηκαν, άλλα δε τοποθετήθηκαν στα πολεμικά μουσεία της χώρας, για να θυμίζουν την πρόσφατη Πολεμική Ιστορία της Ελλάδας. 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. ΧΡΗΣΤΟΥ Ζ. ΣΑΖΑΝΙΔΗ "ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ" ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1995.
                            2.http://thedonovan.com/ 
                            3.http://www.oplognosia.com

                                                         ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
                                              1. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΔΙΑΤΟΜΗΣ
            Από την άποψη της κινητικής ενέργειας το 6,5 είναι αδύναμο. Ομως πέρα από την κινητική ενέργεια υπάρχουν και άλλες βάσεις αναλύσεων και μια από αυτές είναι η ανάλυση της πυκνότητας διατομής, ή Sectional Density κατά το αγγλικόν. Ο μαθηματικός τύπος της SD είναι απλός: το βάρος του βλήματος διαιρείται δια του εμβαδού της διατομής του, δηλαδή του διαμετρήματος. Οταν αναλυθούν τα βλήματα με βάση την SD τα πράγματα παίρνουν μιαν άλλη διάσταση.Το φυσίγγιο 6,5x54 είχε κορυφαία SD.