ΠΟΛΥΒΟΛΑ Α' ΜΕΡΟΣ

Πολυβόλα (π.β.) [ MachineGuns, MachinenGewher (MG)], είναι τα πυροβόλα όπλα, τα οποία ή κρατούμενα στα χέρια ή στηριζόμενα σε δίποδες, τρίποδες ή ειδικές βάσεις, μπορούν να εκτελούν και αυτόματη βολή, τροφοδοτούνται δε, με γεμιστήρες των τριάντα φυσιγγίων τουλάχιστον ή με δεσμίδες μερικών εκατοντάδων φυσιγγίων ή και με τους δύο τρόπους.

Τα πρώτα πολυβόλα που παρουσιάσθηκαν, δεν είχαν καμία σχέση με τις σημερινές κατασκευές. Από τα μέσα του 14^ου έως τα μέσα του 15^ου αιώνα παρέλασαν από τα πεδία των μαχών στην Ευρώπη, πυροβόλα όπλα με πολλές κάννες, διατεταγμένες στη σειρά οριζόντια, οι οποίες πυροδοτούνταν διαδοχικά και κάλυπταν πλατύ μέτωπο κατά την έννοια του οριζοντίου επιπέδου. Λόγω όμως των δυσκολιών στη χρήση τους και των πολλών, συχνά θανατηφόρων, ατυχημάτων που λάμβαναν χώρα, εγκαταλείφθηκαν γύρω στα 1450.

Πολυβόλο Gatling

Το καλοκαίρι του 1862 ο Richard Jordan Gatling, ένας Αμερικανός κατασκευαστής γεωργικών μηχανημάτων παρουσιάζει στην έκθεση της πόλης Indianapolis το πρώτο χειροκίνητο πολυβόλο, το οποίο είχε ταχυβολία 300 φυσίγγια ανά λεπτό (φ.α.λ.) και διατίθετο σε δύο τύπους, ένα βαρύ εξάκαννο με διαμέτρημα 1 ίντσα (25,4 mm) και ένα πιο ελαφρύ δεκάκαννο με διαμέτρημα 0,45 της ίντσας (11,4 mm), το οποίο λειτουργούσε με την περιστροφή των καννών του μέσω χειροστροφάλου (μανιβέλας). Το υπόδειγμα (μοντέλο) του 1865 είχε πολλούς και μεγάλους πελάτες, όπως οι ένοπλες δυνάμεις των Η.Π.Α. και της Μ. Βρετανίας, ο τσαρικός στρατός και οι στρατοί της Ιαπωνίας, της Τουρκίας και της Ισπανίας. Ανάλογα με τις απαιτήσεις των πελατών κατασκευάσθηκε σε εκδόσεις των 4, 6, 8 και 10 καννών και σε διάφορα διαμετρήματα.

Την ίδια περίοδο και προγενέστερα έχουν κατασκευασθεί πολυβόλα με σταθερές κάννες. Το Βελγικό πολυβόλο-μυδράλιο (mitrailleuse) Montigny έχει τριάντα επτά κάννες, ενώ το Σουηδικό Palmcrantz δέκα οριζόντιες κάννες. Το δίκαννο Αμερικάνικο πολυβόλο Gardner M 1874 μπορεί να εκτελέσει 400 βολές το λεπτό, ενώ το Σουηδικό Nordenfelt με τέσσερις η πέντε κάννες έχει διαμέτρημα 11 mm.

Πολυβόλο Nordenfelt

Όλα όμως αλλάζουν το 1883, όταν φθάνει στο Λονδίνο ο Αμερικανός Hiram Stevens Maxim, έχοντας στις αποσκευές του τα σχέδια για το πρώτο πραγματικά αυτόματο όπλο, το οποίο βασίζει τον αυτοματισμό της λειτουργίας του στις δυνάμεις, που αναπτύσσονται από την καύση της πυρίτιδας. Μετά την πυροδότηση του φυσιγγίου, που βρίσκεται στη θαλάμη του όπλου, από την καύση της πυρίτιδας δημιουργούνται αέρια, τα οποία αναπτύσσουν δυνάμεις προς όλα τα σημεία του φυσιγγίου. Δύο όμως είναι οι βασικές δυνάμεις που αναπτύσσονται, αυτή που αποκολλά τη βολίδα από το φυσίγγιο και την προωθεί μέσα στην κάννη και η αντίθετη αυτής δύναμη, η οποία εφαρμόζεται στον πυθμένα του φυσιγγίου (ανάκρουση). Την ανάκρουση λοιπόν χρησιμοποίησε ο Maxim και αφού σχεδίασε, κατασκεύασε το πολυβόλο του, το οποίο αποτελούνταν από δύο βασικά κομμάτια, αυτό που περιλάμβανε την κάννη και το σκελετό του όπλου, που ήταν σταθερά και αυτό που περιλάμβανε το κλείστρο με τον επικρουστήρα, που ήταν κινούμενο. Αφού πυροδοτηθεί το φυσίγγιο, η ανάκρουση πιέζει το κλείστρο και με τον εξολκέα, που είναι εξάρτημα του κλείστρου, παραλαμβάνεται ο κάλυκας του πυροδοτηθέντος φυσιγγίου και απορρίπτεται μέσω της θυρίδας που βρίσκεται στο κάτω μέρος του όπλου. Το κλείστρο φθάνει μέχρι το πίσω σημείο της διαδρομής του και αμέσως μετά, με την πίεση του επανατατικού ελατηρίου ωθείται μπροστά, εκεί όπου έρχεται σε επαφή με την κάννη, αφού προηγουμένως έχει παραλάβει νέο φυσίγγιο από τη δεσμίδα, το έχει σφηνώσει στη θαλάμη και το πυροδοτεί. Η λειτουργία αυτή επαναλαμβάνεται ταχύτατα, μέχρι να τελειώσει η δεσμίδα ή ο χειριστής να διακόψει τη λειτουργία του όπλου. Το πρωτότυπο του πολυβόλου του Maxim πρωτοδοκιμάσθηκε την 24-1-1884 και ήταν διαμετρήματος 0,45 inch Gatling. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπερθέρμανσης της κάννης ο Maxim περιέβαλε αυτήν με εξωτερικό μεταλλικό χιτώνιο μέσα στο οποίο κυκλοφορούσε νερό από ένα δοχείο (μπιτόνι) και με αυτό τον τρόπο έψυχε την κάννη. Έτσι έχουμε το πρώτο υδρόψυκτο όπλο.

Πολυβόλο Maxim

Το πρώτο Maxim, που δοκιμάσθηκε από τον Βρετανικό Στρατό το 1887 ήταν βάρους 18 Kg, υδρόψυκτο και πυροδοτούσε 670 φ.α.λ.. Οι πρώτες μεγάλες παραγγελίες άρχισαν να έρχονται μερικά χρόνια αργότερα και τελικά, με την αλλαγή του αιώνα, όλοι οι μεγάλοι στρατοί εκείνης της εποχής(Αγγλικός, Αμερικανικός, Γερμανικός, Τσαρικός, Ιαπωνικός) είχαν εφοδιασθεί με πολυβόλα Maxim σε διάφορα διαμετρήματα.

Ο Maxim, επειδή ο ίδιος λόγω έλλειψης κεφαλαίων, αδυνατούσε να θέσει σε παραγωγή τα σχέδια των πολυβόλων του, συνεργάσθηκε με πολλούς και πούλησε τις πατέντες του σε κάποιους άλλους. Έτσι, προέκυψε η εταιρία V.S.M.(Vickers Son and Maxim), η οποία παρουσίασε πολλά από τα όπλα αυτά ως Vickers, αλλά συνεργάσθηκε και με την Colt. Aπ' αυτή τη συνεργασία γεννήθηκε το υδρόψυκτο πολυβόλο Vickers Maxim Colt M 1904 που βάλλει το αμερικανικό φυσίγγιο .30-06 U.S. (7, 62 mm Χ 63 mm), ενώ το Vickers MK1 του Αγγλικού Στρατού βάλει το φυσίγγιο 0,303 British.

Ακολουθώντας το βασικό τρόπο του αυτοματισμού λειτουργίας, που σχεδίασε ο Maxim, πολλοί Ευρωπαίοι και Αμερικανοί κατασκευαστές όπλων μπαίνουν στο παιγνίδι των πολυβόλων και έτσι έχουμε μια πραγματικά αξιόλογη ποικιλία και παραγωγή π.β. κατά την τελευταία δεκαετία του 19^ου αιώνα και την πρώτη εικοσαετία του 20^ου.

Πολυβόλο Hotchkiss

H Colt το 1895 κατασκευάζει σε σχέδια του John Moses Browning ένα βαρύ αερόψυκτο πολυβόλο, που λειτουργεί με υποβοήθηση αερίων, σε διαμέτρημα 6 mm Lee αρχικά και .30-06 αργότερα, βάλλοντας 450 φ.α.λ.. Η γαλλική εταιρία Hotchkiss υλοποιεί τα σχέδια του αμερικανού Lawrence Benet και το αποτέλεσμα, που πατεντάρεται με τον κωδικό Μ 1897 βάλλει το γαλλικό φυσίγγιο 8 mm Lebel και με κάποιες βελτιώσεις διατηρείται σε υπηρεσιακή χρήση από τον γαλλικό στρατό μέχρι και το 1939.

Η τσεχική εταιρία Skoda, υπό Αυστροουγγρική κατοχή, παρουσιάζει το π.β. MachinenGewher M 1890 με διαμέτρημα 8 mm Mannlicher και τελικά το Μ 1913 στο ίδιο διαμέτρημα με ταχυβολία 450 φ.α.λ.. Η αυστριακή Steyr το 1905 παρουσίασε το πολυβόλο, που σχεδίασε ο Andreas Wilhelm Schwarzlose,

Πολυβόλο Schwarzlose

ένας χαρισματικός σχεδιαστής όπλων, το οποίο ήταν πολύ απλό στη χρήση του. Υπό την κωδική ονομασία Μ 07/12 σε διαμέτρημα 8 mm Mannlicher, ήταν πολύ δημοφιλές στις καταδρομικές δυνάμεις, και έδρασε σε όλα τα πεδία των μαχών της Ευρώπης στα χέρια των στρατιωτών διαφόρων στρατών. Μια άλλη αξιόλογη παρουσία στο χώρο ήταν το δανέζικο π.β. Madsen, το οποίο ζύγιζε 9 kg και ήταν ιδανικό όπλο για το πεζικό. Χρησιμοποιήθηκε όμως με επιτυχία, προσαρμοσμένο σε οχήματα καθώς και σε αεροπλάνα.

Στη Γερμανία η εταιρία Deutsche Waffen und Munition fabrik (D.W.M.), με έδρα το Spandau, βγάζει στην παραγωγή το π.β. MG 08, στη συνέχεια το MG 10 και τελικά το MG15, τα οποία ήταν υδρόψυκτα, λειτουργούσαν με οπισθοδρόμηση (recoil), ήταν παραλλαγές του π.β. του Maxim και φυσικά έβαλαν το τυποποιημένο φυσίγγιο του γερμανικού στρατού 8mm Mauser (7, 92 Χ 57mm).

Πολυβόλο MG15nA

Το MG 15nA (neuer Art : νέο υπόδειγμα ) είναι διαφορετικό όπλο σχεδιαστικά, αερόψυκτο και η βάση της γερμανικής πολεμικής βιομηχανίας στα π.β. Αυτά τα τέσσερα π.β. μαζί με τα Dreyse και Bergman κυριάρχησαν την πρώτη 20ετία του 20^ου αιώνα και δούλεψαν πολύ "παραγωγικά" κατά τη διάρκεια του Α' Παγκόσμιου Πόλεμου. Η Γερμανία κατά την υπογραφή της συνθηκολόγησης της 11-11-1918 υποχρεώθηκε και παρέδωσε στις συμμαχικές δυνάμεις 115.100 πολυβόλα, διαφόρων τύπων, αριθμός που αποδεικνύει τη μεγάλη σημασία, που έδιναν οι Γερμανοί στα π.β., τα οποία ήταν ο φόβος και ο τρόμος στα πεδία των μαχών

Πολυβόλο Revelli M14

Οι Ιταλοί κατά την ίδια περίοδο παρουσιάζουν τα π.β. Perino και Fiat Revelli Μ14 σε διαμέτρημα 6, 5 mm X 52 mm. Το δεύτερο παρέμεινε σε χρήση από τον ιταλικό στρατό μέχρι και το 1943. Οι Ρώσσοι δεν μένουν με σταυρωμένα χέρια και ο τσαρικός στρατός εφοδιάζεται με μια παραλλαγή του Maxim, το (Пулемет Мащима обр. 1910 Г ) Pulemyot Maxima mod. 1910 G (PM 1910) σε διαμέτρημα 7,62 mm X 54R mm. O αυτοκρατορικός στρατός της Ιαπωνίας κατέχει και χρησιμοποιεί μια παραλλαγή του γαλλικού Hotchkiss M 1900 σε διαμέτρημα 6,5 mm X 30 mm με το όνομα 3 Nen Shiki Kikanju (Taisho 3 Mod.1914).

Όμως τα πράγματα γύρω στο 1915 φαίνεται ότι αλλάζουν και πάλι. Τα π.β. γίνονται αερόψυκτα στη συντριπτική τους πλειοψηφία και μειώνονται δραστικά το βάρος και οι διαστάσεις τους, με αποτέλεσμα να είναι πιο εύχρηστα στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της μάχης. Το 1914 κατασκευάζεται ένα αερόψυκτο πολυβόλο, που λειτουργεί με αέρια, στο εργοστάσιο της Βρετανικής B.S.A. ( Birmingham Small Arms ) σε σχέδια του Αμερικανού Isaac Newton Lewis. Μπαίνει στην υπηρεσία του βρετανικού στρατού ως MachineGun Lewis Mk1

Πολυβόλο Lewis

με διαμέτρημα 0,303 British, βάρος λιγότερο από 14 kg και γεμιστήρα 47 ή 97 φυσιγγίων σχήματος τυμπάνου, τοποθετημένο σαν πιάτο πάνω από το όπλο.

Πολυβόλο Chauchat

Οι Γάλλοι το 1915 κατασκευάζουν ένα πολυβόλο μακράς οπισθοδρόμησης, το Chauchat διαμετρήματος 8 mm Lebel, το οποίο αγόρασαν και οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις σε διαμέτρημα 30.06 U.S. Γενικά ήταν ένα όπλο, που δεν ενθουσίασε του αμερικανούς, οι οποίοι βρήκαν κάτι στα μέτρα τους, όταν ο J.M. Browning παρουσιάζει το πολυβόλο με την πιο μακρά θητεία στον αμερικανικό στρατό, ο οποίος το υιοθετεί ως Μ 1917, είναι υδρόψυκτο διαμετρήματος 30.06 U.S., και λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, που λειτουργούν τα Maxim-Vickers. Ως Μ 1918 γίνεται αερόψυκτο και βελτιώνεται γενικά, έχοντας ταχυβολία 500 φ.α.λ., ενώ το Μ 1919 θα υπηρετήσει για πάρα πολλά χρόνια στα πεδία των μαχών. Μια βελτιωμένη έκδοσή του το Mark 1-1 Model 0 σε διαμέτρημα 7,62 mm NATO χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα από το πολεμικό ναυτικό των Η.Π.Α.

Πολυβόλο Browning M1918 (BAR)

Το ελαφρό πολυβόλο ( Light Machine-Gun -LMG ), το οποίο σχεδίασε ο John Moses Browning και ονομάσθηκε B.A.R. ( Browning Automatic Rifle) υιοθετήθηκε από τον αμερικανικό στρατό ως Μ 1918. Ήταν από τα σημαντικότερα όπλα του 20^ου αιώνα, λειτουργούσε με αέρια και χρησιμοποιήθηκε ως ατομικό και ομαδικό όπλο με διαμέτρημα .30-06 U.S. στις Η.Π.Α. και αργότερα 7,62mm NATO στην Ευρώπη με ταχυβολία 600 φ.α.λ.

Οι Ρώσσοι παρουσιάζουν ένα ελαφρό πολυβόλο το AVF 1916 G (Avtomaticheskaya Vintovka Sistemy Fyodorova [αυτόματο τυφέκιο συστήματος Fyodorov ] ), με λειτουργία οπισθοδρόμησης, διαμέτρημα 6,5 mm X 30mm (τυποποιημένο διαμέτρημα του αυτοκρατορικού στρατού της Ιαπωνίας για τυφέκια ) και ταχυβολία 600 φ.α.λ.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και αφού έχει τελειώσει ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και έχουν συναχθεί τα πρώτα συμπεράσματα από τη χρήση και αποτελεσματικότητα των όπλων, ανακύπτει το πρόβλημα της κατασκευής ενός π.β., το διαμέτρημα του οποίου σε συνδυασμό με την ταχυβολία και το δραστικό βεληνεκές θα αποτελούσε σημαντικό παράγοντα εξέλιξης μιας μάχης δυνάμεων πεζικού. Οι Αμερικανοί σε σχέδια του J.M. Browning υιοθετούν το βαρύ πολυβόλο ( heavy machinegun -HMG) COLT M 1921 σε διαμέτρημα .50 BMG (12,7mm X 99mm), το οποίο λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν τα προηγούμενα μοντέλα του Browning, είναι υδρόψυκτο και βάλλει 600 φ.α.λ.. Στη συνέχεια με την κωδική ονομασία Μ2 παρουσιάζεται ως αερόψυκτο και αυξάνεται η ταχυβολία του στα 800 φ.α.λ..

Πολυβόλο Browning M2

Μια νεώτερη έκδοσή του το Μ2 HB (heavy barrel) ήρθε να διορθώσει τα προβλήματα που δημιουργούνταν από την υπερθέρμανση της κάννης, αλλά περιόρισε την ταχυβολία στα 500 φ.α.λ. Ίσως πρόκειται για το πιο πετυχημένο όπλο που σχεδίασε ο Browning, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη υπηρεσιακή χρήση από τις ένοπλες δυνάμεις πολλών κρατών του πλανήτη και υπηρετεί ομάδες πεζικού, τοποθετείται σε ελαφρά οχήματα, αλλά είναι και βασικό όπλο αρμάτων μάχης, ελικοπτέρων, ελαφρών σκαφών επιφάνειας κ.α.

Το 1926 ο Τσέχος σχεδιαστής όπλων Vaclav Holek εμφανίζει τα σχέδια για το ελαφρό π.β. ZB vz. 26, το οποίο κατασκευάζεται στο εργοστάσιο Zbrojovka της πόλης Brno στην Τσεχοσλοβακία. Μια προηγμένη παραλλαγή αυτού του όπλου παίρνει το κωδικό όνομα ZB vz.30 βάλλει το φυσίγγιο 7,92mm X 57mm (8mm Mauser), λειτουργεί με αέρια έχει βάρος 15 Kg και τροφοδοτείται από κυρτό γεμιστήρα τριάντα φυσιγγίων που τοποθετείται ση ράχη του όπλου και έχει ταχυβολία 600 φ.α.λ.

Πολυβόλο BREN

Μια δεύτερη παραλλαγή αυτού του όπλου το ZGB 1933 είναι το γνωστό οπλοπολυβόλο BREN Mk1 διαμετρήματος .303 British, το οποίο χρησιμοποίησαν οι Βρετανοί και οι σύμμαχοί τους κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στο μετέπειτα διάστημα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Η ονομασία BREN προήλθε από τα δύο πρώτα γράμματα της λέξης BRNO, πόλη της Τσεχίας, όπου το εργοστάσιο της Zbrojovka και τα δύο πρώτα γράμματα της λέξης ENFIELD, πόλη της Μ. Βρετανίας, όπου το εργοστάσιο κατασκευής αυτού του όπλου (RSAF- Royal Small Arms Factory).


ΠΗΓΗ clubs.pathfinder.gr