ΚΑΣΤΡΟ ΣΕΡΒΙΩΝ Η ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ

Η πόλη των Σερβίων παρουσιάζει ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο σύστημα οχυρώσεων, που μπορεί να συγκριθεί επάξια με τα αμυντικά συστήματα σημαντικών πόλεων της εποχής,όπως η Θεσσαλονίκη, η Βέροια και οι Σέρρες.
Η Βυζαντινή πόλη των Σερβίων περιελάμβανε την Ακρόπολη, την Άνω Πόλη και την Κάτω Πόλη. Υπήρχαν δηλαδή τρία τείχη άμυνας για τους επιδρομείς, τα οποία προφύλασσαν ταυτόχρονα το στρατιωτικό διοικητή που ζούσε στην Ακρόπολη, τόσο από τους εξωτερικούς, όσο και από τους εσωτερικούς εχθρούς. Στην Κάτω Πόλη ζούσαν οι αγρότες και οι εργάτες, στην Άνω Πόλη διέμενε η μεσαία τάξη και στην Ακρόπολη ο Στρατιωτικός διοικητής.

---

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Το βυζαντινό κάστρο των Σερβίων βρίσκεται στους δυτικούς πρόποδες των Πιερίων. Είναι χτισμένο στην πιο σημαντική, οχυρή θέση, καθώς ελέγχει το πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και τη Νότια Ελλάδα μέσω των στενών του Σαρανταπόρου.

---

Ιστορία

Το Κάστρο των Σερβίων κτίστηκε κάπου μεταξύ 560 και 650, δηλαδή στα χρόνια του Ιουστινιανού ή του Ηρακλείου.
Το μεγαλύτερο μέρος της οχύρωσης που σώζεται σήμερα χρονολογείται στη μεσοβυζαντινή εποχή (11ος-12ος αιώνας). Σε τμήματα,ωστόσο , των τειχών, αναγνωρίστηκαν φάσεις των πρώιμων βυζαντινών χρόνο (6ος-7ος αιώνας) καθώς και φάσεις που μπορούν να συσχετισθούν με το πρόγραμμα ανοικοδομήσεων και επισκευών φρουρίων της Μακεδονίας που εφάρμοσαν οι αυτοκράτορες Λέων Αρμένιος (813-820) και Ρωμανός Λεκαπηνός (959-963). Εκτεταμένες επιδιορθώσεις και ανοικοδομήσεις πραγματοποιήθηκαν και στα χρόνια των Παλαιολόγων (13ος-15ος αιώνας).

---

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η συνολική έκταση του κάστρου είναι περί τα 100 στρέμματα.
To κάστρο έχει ακανόνιστο σχήμα, αφού έτσι το υπαγόρευε η ανώμαλη διάπλαση του απόκρημνου βράχου πάνω στον οποίο ήταν αυτό βρίσκεται. διαιρείται σε τρία άνισα μεταξύ τους μέρη: την ακρόπολη στο υψηλότερο σημείο, την άνω πόλη και την κάτω πόλη.Την διάταξη αυτή καθορίζουν τρεις σειρές τειχών μαζί με τα τείχη της ακρόπολης,σε διαδοχικά επίπεδα άμυνας,εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μέγιστη προστασία σε περίπτωση πολιορκίας.
Η Ακρόπολη κάλυπτε 2,5 στρέμματα και σήμερα σώζονται -με μεγάλες φθορές- οι Πύργοι, που ξεπερνούσαν τα 20 μέτρα ύψος, μεγάλα τμήματα από τα τείχη και ίχνη κτισμάτων.
Η Άνω Πόλη κάλυπτε 20 στρέμματα. Σώζονται οι βάσεις πολλών κατοικιών και τα τείχη που την περιέβαλαν, που είχαν σχήμα πολυγωνικό, με πύργους στρογγυλούς και ορθογώνιους που ακολουθούσαν την κλίση του λόφου.

Η Κάτω Πόλη κάλυπτε 75 στρέμματα. Σώζονται τείχη, τμήμα της κεντρικής υψηλής πύλης του Κάστρου, τμήματα Υδραγωγείων, πολλά ερείπια και ίχνη σπιτιών και εκκλησιών. Τρεις μάλιστα εκκλησίες σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση με πολλές σπάνιες και θαυμάσιες τοιχογραφίες. Είναι η μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία (11ου αιώνα), που πιθανολογείται από τους ειδικούς ότι είναι του Αγίου Δημητρίου, η εκκλησία του Προδρόμου Ιωάννη και το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων, ψηλά σε ένα άγριο και απόκρημνο βράχο, με φανταστική θέα.
Από τον εξωτερικό περίβολο σώζονται ελάχιστα λείψανα,κυρίως,στη νοτιοανατολική δυτική και βόρεια πλευρά της πόλης, η οποία ήταν και η μόνη προσβάσιμη,Εκεί σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, υπήρχε η κεντρική πύλη όπου κατέληγε η κύρια οδική αρτηρία προς το κάστρο. Μια άλλη πύλη που οδηγεί από την κάτω πόλη στην άνω, αποκαλύφθηκε και στο διάμεσο τείχος, στο καλύτερα διατηρημένο δυτικό τμήμα του.

ΠΗΓΗ http://www.kastra.eu