"ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ" ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ ΜΕ ΣΤΡΕΠΤΑ ΠΥΡΟΒΟΛΑ 1870

Η εμπειρία του Κριμαϊκού πολέμου εισήγαγε στο Βρετανικό Ναυτικό το δόγμα «Turn the gun, not the ship» δηλαδή στρέψατε το πυροβόλο και όχι το πλοίο. Μέχρι τότε τα πολεμικά πλοία ήταν ιστιοφόρα και έφεραν πυροβόλα με σταθερή κατεύθυνση στο εγκάρσιο. Το δόγμα ήταν «όσο το δυνατόν περισσότερα πυροβόλα» στις δύο πλευρές του πλοίου (Broadsides).

Το 1855 ο Πλοίαρχος του Βρετανικού Ναυτικού Cowper Phipps Coles επιστρέφοντας από τον Κριμαϊκό πόλεμο κατοχύρωσε την ιδέα του, που είχε εκεί εφαρμοσθεί με επιτυχία, της δημιουργίας ενός στρεφόμενου πυροβόλου, του οποίου η ομοχειρία προστατευόταν από ένα πυργίσκο.

Το Βρετανικό Ναυαρχείο, υπό την πίεση της κοινής γνώμης περισσότερο παρά από τάση υιοθέτησης των καινοτομιών, αποφάσισε να πειραματισθεί με την ιδέα του Coles και να κατασκευάσει ένα τύπο πολεμικού πλοίου που ονομάσθηκε «Turret ship». Δεδομένου όμως ό,τι οι μηχανές πρόωσης εκείνη την εποχή ήσαν ακόμη αδύναμες δεν ήταν δυνατόν να εισαχθούν σε ωκεανοπόρα πολεμικά πλοία, τα οποία εξακολουθούσαν να είναι αμιγώς ιστιοφόρα.

Θωρακοβάρις «Βασιλεύς Γέωργιος».

ΦΩΤΟ: Αντιναυάρχου ΠΝ ε.α. Κ. ΠΑΪΖΗ-ΠΑΡΑΔΕΛΗ,

«Τα ΠΛΟΙΑ του ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ 1829-1999»,

εκδ.Αστραία, σελ. 43.

Από την άλλη πλευρά ο συνδυασμός ιστών, ιστίων, εξαρτίας και ικανοποιητικών τομέων βολής για τα πυροβόλα των πύργων δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί. Έτσι αποφασίστηκε η ιδέα του πύργου με το στρεπτό πυροβόλο να εφαρμοσθεί σε πλοία παράκτιας άμυνας που έφεραν μηχανές πρόωσης και έλικες.

Ο Coles δυσαρεστήθηκε από την απόφαση του Βρετανικού Ναυαρχείου και αποφάσισε να ναυπηγήσει μόνος του ένα πολεμικό πλοίο με δύο τύπους πρόωσης, μηχανές και ιστία, όπως άλλωστε ήταν συνηθισμένο εκείνη την εποχή, να το εξοπλίσει με στρεπτά πυροβόλα εντός πύργων και να αποδείξει έτσι ότι θα μπορούσε να αποτελέσει κανονικό πλοίο εντασσόμενο στον στόλο.

Η παραγγελία δόθηκε από τον Coles στο ναυπηγείο Laird Brothers’ Merseyside yard. Ο ίδιος ο Coles συνέταξε τις προδιαγραφές του πλοίου οι οποίες συνάντησαν την σφοδρή κριτική του Ναυαρχείου με το αιτιολογικό ότι δημιουργούσαν ένα πλοίο βαρύ, με κέντρο βάρους ψηλά, με μικρό ύψος καταστρώματος από την επιφάνεια της θάλασσας, μόλις 8 ft, δηλαδή 2,4 μ.

Το πλοίο που ονομάστηκε HMS Captain διέθετε δύο πύργους των δύο πυροβόλων 12 ιντσών και δύο πύργους με μονά πυροβόλα των 7 ιντσών.

Λόγω πλημμελούς επιτήρησης κατά την ναυπήγηση τελικά έγινε 747 τόνους βαρύτερο, το ύψος του καταστρώματος από τη θάλασσα ήταν μόνο 6 πόδια και 6 ίντσες (1,98 μ.), το βύθισμα μεγάλωσε κατά 22 ίντσες (0,56 μ.) και το κέντρο βάρους ανυψώθηκε κατά περίπου 10 ίντσες.

Το πλοίο μετά επιτυχείς δοκιμές εντάχθηκε στον Βρετανικό στόλο τον Απρίλιο του 1870.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1870 ο στολίσκος της Μάγχης έπλεε στον Βισκαϊκό και το HMS Captain βρισκόταν στη γραμμή έχοντας ως επιβάτη τον ίδιο τον Coles. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα το πλοίο έπαιρνε κλίσεις 18 μοιρών και διατάχθηκε μείωση της ιστιοφορίας. Πριν προλάβει να εκτελεστεί η διαταγή του κυβερνήτη το πλοίο αναποδογύρισε και πήρε μαζί του περίπου 480 ζωές. Μόνο 18 άτομα σώθηκαν από το πλήρωμα έχοντας επιβιβασθεί σε μια βάρκα που κατόρθωσε να απελευθερωθεί.

Η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να είχε σχέση με αυτές τις εξελίξεις στο Βρετανικό Ναυτικό καθώς μόλις και μετά βίας τότε είχε αρχίσει να προσαρμόζεται στη βιομηχανική επανάσταση. Τη δεκαετία του 1860 τρία ήταν τα κύρια γεγονότα στη χώρα: η ενθρόνιση του Γεωργίου Α΄ το 1863, η επιστροφή των Ιονίων Νήσων το 1864 και η Κρητική επανάσταση 1866-68 την οποία η Ελλάδα ενίσχυσε κρυφά.

Το τουρκικό ναυτικό ήταν ισχυρότατο με πολλές ατμοκίνητες ελικοφόρες Φρεγάτες αγγλικής και γαλλικής κατασκευής. Αντίθετα το ελληνικό ναυτικό, με τα λίγα πλοία του, περιοριζόταν σε καθήκοντα αστυνόμευσης ακτών και παρέτασσε μόνο τον ατμοδρόμωνα των 32 πυροβόλων ΑΜΑΛΙΑ και 6 ατμοημιολίες τύπου ΣΑΛΑΜΙΝΙΑ με ένα πυροβόλο των 3 ιντσών καθεμία.

Η αποτυχία της Κρητικής επανάστασης ώθησε την Κυβέρνηση Κουμουνδούρου στην εσπευσμένη παραγγελία δύο πλοίων. Στην Τεργέστη παραγγέλθηκε ο Θωρακοδρόμων Βασίλισσα Όλγα με πανιά και ατμό και το 1868 στην Αγγλία, στο ναυπηγείο Thames Iron Works–London το Θωρηκτό Βασιλεύς Γεώργιος, επί του οποίου σχεδιάστηκε η τοποθέτηση στρεπτών πυροβόλων.

Ήταν πράγματι εκπληκτική η απόφαση της τότε ηγεσίας του Πολεμικού Ναυτικού να παραγγείλει ένα πλοίο τόσο πρωτοποριακό για τα δεδομένα της εποχής, όταν μάλιστα η σχεδίαση προκαλούσε εκείνη την περίοδο θύελλα αντικρουόμενων απόψεων και σχολίων στο Βρετανικό Ναυτικό. Έτσι ο Βασιλεύς Γεώργιος παραγγέλθηκε στα πρότυπα του HMS Captain μικρότερο στο μήκος κατά το 1/3 και έφερε δύο αντί τέσσερα πυροβόλα εντός κλειστού πύργου πρώραθεν της καπνοδόχου.

Ο Βασιλεύς Γεώργιος κατέπλευσε τελικά στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 1870 υπό τις επευφημίες και ενθουσιασμό του λαού.

 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

• ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
• Ολικό μήκος 61μ.
• Μέγιστο πλάτος 10μ.
• Βύθισμα 6μ.
• Εκτόπισμα 1.774 τόν.
• Ταχύτης 9κόμβοι.

• ΠΡΟΩΣΙΣ
• Μηχανή 2.100hp διπλέλικο

• ΘΩΡΑΚΙΣΙΣ
• 7-4.5 ίντσες στο σκάφος
• 6 ίντσες στους πύργους

• ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ
• 2 πυροβόλα Krupp των 210 χιλ.
• 4 πυροβόλα μικρού διαμετρήματος

Το Θωρηκτό υπηρέτησε πιστά και επιτυχώς τις ανάγκες του ελληνικού ναυτικού και έμεινε στην παγκόσμια ιστορία ως το δεύτερο πλοίο μετά το HMS Captain με στρεπτά πυροβόλα. Δεδομένου του άτυχου τέλους του βρετανικού πλοίου μπορεί να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός ότι ο Βασιλεύς Γεώργιος ήταν το πρώτο πλοίο με στρεπτά πυροβόλα που σταδιοδρόμησε σε στόλο.
 ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΤΟΥ Β. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Παρηγγέλθη από την Ελληνική Κυβέρνηση και εναυπηγήθη το 1867 στο ναυπηγείοτον THAMES IRON CO. της Αγγλίας.

Κατέπλευσε στην Ελλάδα και ενετάγη στον Στόλο τον Φεβρουάριο του 1870

Λόγω κακής καταστάσεως της μηχανής ποτέ δεν είχε ταχύτητα μεγαλύτερα των 9 κόμβων αν και οι προδιαγραφές του κατασκευαστού ώριζαν 12 κόμβους

Σε αυτό το πλοίο και στο Βασίλισσα ΟΛΓΑ, καθ' ότι ήσαν τα πλέον σύγχρονα και ισχυρά του Στόλου, εγένετο η εκπαίδευσις των πυροβολητών του Ναυτικού.

Ήτο το πρώτο πλοίο του Ναυτικού που είχε διπύθμενα.

Έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897 με κυβερνήτη τον Αντιπλοίαρχο Π. Καρακατσάνη, στις επιχειρήσεις κατά των φρουρίων της Πρεβέζης.

Παρωπλίσθη το 1911.

Εξεποιήθη το 1915.

ΠΗΓΗ http://perialos.blogspot.gr
             http://www.hellasarmy.gr